ಏಕಾದಶಿಯ ಮಹತ್ವ ಹಾಗೂ ವಿಶೇಷತೆಗಳು

ಏಕಾದಶಿಯು ಸಂಸ್ಕೃತದ ಏಕಾದಶ ಎಂಬ ಪದದಿಂದ ಬಂದಿದೆ, ಏಕಾದಶಿ ಎಂದರೇ 11 ಎಂದರ್ಥ(ಏಕ-ಒಂದು,ದಶ-ಹತ್ತು). ಏಕಾದಶಿ ಪ್ರತಿ 15 ದಿನಗಳಿಗೊಮ್ಮೆ ಬರುವ ಹಿಂದೂ ಹಬ್ಬ. ಇದು ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಬೆಳವಣಿಗೆ ಮತ್ತು ಸ್ವಯಂ ಶುದ್ಧೀಕರಣಕ್ಕೆ ಶುಭ ದಿನವೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗಿದೆ. ಈ ದಿನದಂದು, ಭಕ್ತರು ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಬೆಳವಣಿಗೆ ಮತ್ತು ಮೋಕ್ಷವನ್ನು ಸಾಧಿಸಲು ಉಪವಾಸ ಮತ್ತು ಇತರ ಪ್ರತಿಜ್ಞೆಗಳನ್ನು ಆಚರಿಸುತ್ತಾರೆ. ಹಿಂದೂ ಕ್ಯಾಲೆಂಡರ್‌ನಲ್ಲಿ ವಾರ್ಷಿಕವಾಗಿ 24 ಏಕಾದಶಿಗಳನ್ನು ಆಚರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಒಂದು ವರ್ಷದಲ್ಲಿ ಎರಡು ಹೆಚ್ಚುವರಿ ಏಕಾದಶಿಗಳು ಮಧ್ಯಂತರ ತಿಂಗಳುಗಳ ಕಾರಣದಿಂದಾಗಿ ಸಂಭವಿಸಬಹುದು, ಇದರಿಂದಾಗಿ ಒಟ್ಟು 26 ಏಕಾದಶಿಗಳು ಬರುತ್ತವೆ. ಹಿಂದೂ ಕ್ಯಾಲೆಂಡರ್‌ನ ಪ್ರಕಾರ ಒಂದು ಏಕಾದಶಿ ಮತ್ತು ಇನ್ನೊಂದು ಏಕಾದಶಿಯ ನಡುವೆ, ಸರಿಸುಮಾರು 15 ದಿನಗಳು ಕಳೆದುಹೋಗುತ್ತವೆ. ಪ್ರತಿ ಚಾಂದ್ರಮಾನ ಪಾಕ್ಷಿಕದ 11ನೇ ದಿನದಂದು ಏಕಾದಶಿ ಬರುತ್ತದೆ, ಅಂದರೆ ಪ್ರತಿ ಚಾಂದ್ರಮಾನ ಮಾಸದ ಬೆಳದಿಂಗಳಲ್ಲಿ (ಶುದ್ಧ ಅಥಾವ ಶುಕ್ಲ ಪಕ್ಷ) ಒಂದು ಏಕಾದಶಿ ಮತ್ತು ಕಪ್ಪು ಬಣ್ಣದ ಅರ್ಧದಲ್ಲಿ (ಬಹುಳ ಅಥಾವ ಕೃಷ್ಣ ಪಕ್ಷ) ಇನ್ನೊಂದು ಏಕಾದಶಿ ಬರುತ್ತದೆ

ಶುಕ್ಲ ಪಕ್ಷ, ಕೃಷ್ಣ ಪಕ್ಷದ ಮಹತ್ವ :

ಶುಕ್ಲ ಪಕ್ಷ (ಶುದ್ಧ) ಏಕಾದಶಿ : . ಚಂದ್ರನು ಕ್ಷೀಣಿಸುತ್ತಿರುವ ಹದಿನೈದು ದಿನಗಳನ್ನು ಶುಕ್ಲ ಅಥವಾ ಶುದ್ಧ ಅಥವಾ ಚಂದ್ರನ ಪ್ರಕಾಶಮಾನವಾದ ಹಂತ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ದಂತಕಥೆಯ ಪ್ರಕಾರ, ರಾಜ ದಶರಥನ ಮಗ ರಘುರಾಜ (ಭಗವಾನ್ ರಾಮ) ರಾವಣನ ವಿರುದ್ಧ ಹೋರಾಡುತ್ತಾ 14 ವರ್ಷಗಳ ಕಾಲ ಮನೆಯಿಂದ ದೂರವಿದ್ದನು. ಅವನು ಶುಕ್ಲ ಏಕಾದಶಿಯಂದು ಹಿಂತಿರುಗಿ ತನ್ನ ಮರಳುವಿಕೆಯನ್ನು ಬಹಳ ಸಂಭ್ರಮದಿಂದ ಆಚರಿಸಿದನು. ಅಮಾವಾಸ್ಯೆಯಿಂದ ಮುಂದಿನ ಹುಣ್ಣಿಮೆಯವರೆಗಿನ ಅವಧಿಯನ್ನು ಶುಕ್ಲ ಪಕ್ಷ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ.

ಕೃಷ್ಣ ಪಕ್ಷ (ಬಹುಳ) ಏಕಾದಶಿ : ಚಂದ್ರ ಕ್ಷೀಣಿಸುತ್ತಿರುವ ಹದಿನೈದು ದಿನವನ್ನು ಕೃಷ್ಣಅಥವಾ ಬಹುಳ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ, ಏಕಾದಶಿಯ ನಂತರ ಐದನೇ ದಿನದಂದು ಶ್ರೀಕೃಷ್ಣ ಜನಿಸಿದನು, ಅದಕ್ಕಾಗಿಯೇ ಈ ಏಕಾದಶಿಯನ್ನು ಕೃಷ್ಣಪಕ್ಷ ಏಕಾದಶಿ ಎಂದೂ ಕರೆಯುತ್ತಾರೆ. ಹುಣ್ಣಿಮೆಯಿಂದ ಆರಂಭಗೊಂಡು ಅಮಾವಾಸ್ಯೆಯವರೆಗಿನ ತಿಂಗಳ ಮೊದಲ ಹದಿನೈದು ದಿನಗಳನ್ನು ಕೃಷ್ಣ ಪಕ್ಷ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ.

ಪ್ರತಿ ಏಕಾದಶಿಯು ಹಿಂದೂ ಚಂದ್ರನ ಕ್ಯಾಲೆಂಡರ್‌ನಲ್ಲಿ ವಿಷ್ಣುವಿಗೆ ಮೀಸಲಾಗಿರುವ ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ದಿನವಾಗಿದೆ. ಈ ಏಕಾದಶಿಗಳು “ವಿಷ್ಣುವಿಗೆ” ಸಮರ್ಪಿತವಾಗಿವೆ ಮತ್ತು ಉಪವಾಸದ ಮೂಲಕ ಆಚರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಭಗವಾನ್ ಶ್ರೀ ಮಹಾವಿಷ್ಣುವನ್ನು ಪ್ರಾರ್ಥಿಸುವ ಮೂಲಕ ಈ ವ್ರತವನ್ನು ಆಚರಿಸುವುದು ಪವಿತ್ರ ಸ್ಥಳವಾದ ಕಾಶಿಗೆ ಭೇಟಿ ನೀಡಿ ಗಂಗಾ ನದಿಯಲ್ಲಿ ಪವಿತ್ರ ಸ್ನಾನ ಮಾಡಿದಂತೆಯೇ  ಸರಿ ಎನ್ನಲಾಗುತ್ತದೆ. ಪ್ರತಿ ಏಕಾದಶಿಯು ವಿಶಿಷ್ಟವಾದ ಹೆಸರು ಮತ್ತು ಮಹತ್ವವನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದು, ಏಕಾದಶಿಯ ಕಥೆಯು ಪುರಾಣ ಮತ್ತು ದಂತಕಥೆಗಳಲ್ಲಿ ಮುಳುಗಿದ್ದು, ಸ್ವಯಂ ಪ್ರತಿಬಿಂಬ, ಶಿಸ್ತು ಮತ್ತು ಭಕ್ತಿಯ ಮಹತ್ವವನ್ನು ಎತ್ತಿ ತೋರಿಸುತ್ತದೆ. ಪುರಾಣಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದಾದ ಪದ್ಮಪುರಾಣವು ಎಲ್ಲಾ ಏಕಾದಶಿಯನ್ನು ವಿಸ್ತಾರವಾಗಿ ವಿವರಿಸಿ ಹೇಳುತ್ತದೆ. ಏಕಾದಶಿ ಉಪವಾಸದ ಮಹಿಮೆಯನ್ನು ಯಾರು ಕೇಳುತ್ತಾರೋ, ಓದುತ್ತಾರೋ ಅವರು ಎಲ್ಲಾ ರೀತಿಯ ಪಾಪಗಳಿಂದ ಮುಕ್ತಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿ ಶ್ರೀಹರಿ ಲೋಕವಾದ ವೈಕುಂಠದಲ್ಲಿ ಸ್ಥಾನವನ್ನು ಪಡೆಯುತ್ತಾರೆ ಎನ್ನುವ ನಂಬಿಕೆಯಿದೆ.

ಏಕಾದಶಿಯ ಮಹತ್ವ :

ಮೊದಲನೇ ಮಹತ್ವ ಈ ಏಕಾದಶಿಯು ನಮ್ಮ ಪಾಪಗಳನ್ನು ಪರಿಹಾರ ಮಾಡುವಂತಹದ್ದು, 11 ಇಂದ್ರೀಯಗಳಿಂದ (ಐದು ಜ್ಙಾನೆಂದ್ರೀಯ ಮತ್ತು ಐದು ಕರ್ಮೆಂದ್ರೀಯ ಹಾಗೂ ಮನಸ್ಸು) 15 ದಿನಗಳಲ್ಲಿ ಮಾಡಿದ ಪಾಪಗಳನ್ನು ಪರಿಹರಿಸುವಲ್ಲಿ ಬಹಳ ಮುಖ್ಯ ಪಾತ್ರವಹಿಸುತ್ತದೆ.

ಏರಡನೇಯದಾಗಿ, ಏಕಾದಶಿ ವ್ರತಾಚರಣೆಯು ನಮ್ಮನ್ನು ದೇವರ ಅನುಗ್ರಹಕ್ಕೆ ಪಾತ್ರರನ್ನಾಗಿ ಮಾಡುವುದು, ಏಕೆಂದರೇ ಯಾರು ಏಕಾದಶಿ ವ್ರತವನ್ನು ಆಚರಣೆ ಮಾಡುವುದಿಲ್ಲವೋ ಅವರನ್ನು ಭಗವಂತ ಶ್ರೀ ಹರಿ ನಾರಾಯಣ ತನ್ನ ಭಕ್ತನೆಂದು ಸ್ವೀಕಾರ ಮಾಡುವುದಿಲ್ಲ ಎನ್ನಲಾಗುತ್ತದೆ. ಏಕಾದಶಿಯ ದಿನದಂದು ಭಗವಂತನ ಸಲುವಾಗಿ ಆಹಾರವನ್ನು ತ್ಯಾಗ ಮಾಡುತ್ತಾರೆ, ಸುಖ-ಭೋಗಗಳನ್ನು ತ್ಯಾಗ ಮಾಡುತ್ತಾರೆ, ಅದು ಭಗವಂತನಿಗೆ ಸಂತೋಷ, ಸಂತೃಷ್ಠವಾಗುವ ವಿಷಯ. ಈ ಕಾರಣದಿಂದಾಗಿ ನಮಗೆ ದೇವರ ಅನುಗ್ರಹ ತಂದುಕೊಡುತ್ತದೆ.

ಮೂರನೇಯದ್ದು, ನಮ್ಮ ಆಸೆ, ಆಕಾಂಕ್ಷೆಗಳನ್ನು ಕಳೆಯುತ್ತದೆ, ಹಾಗೂ ನಾವು ಇಲ್ಲಿ ಏನಾದರು ಪಾಪ ಕರ್ಮಗಳನ್ನು ಮಾಡಿದ್ದರೇ ಆ ಪಾಪಗಳು ಕಳೆಯುತ್ತವೆ ಮತ್ತು ಅಡೆತಡೆಗಳನ್ನು ತಡೆಯುವ ಶಕ್ತಿ ಪ್ರತಿಯೊಂದು ಏಕಾದಶಿಗೂ ಕೂಡ ಇದೆ ಎನ್ನಲಾಗುತ್ತದೆ.

ಪೌರಾಣಿಕ ದಂತಕಥೆ :

ಪೌರಾಣಿಕ ವೃತ್ತಾಂತಗಳ ಪ್ರಕಾರ, ಏಕಾದಶಿಯನ್ನು ಬ್ರಹ್ಮ ಮತ್ತು ಶಿವನೊಂದಿಗೆ ಹಿಂದೂ ಧರ್ಮದ ಮೂರು ಪ್ರಾಥಮಿಕ ದೇವತೆಗಳಲ್ಲಿ ಒಬ್ಬರಾದ ಭಗವಾನ್ ವಿಷ್ಣುಗೆ ಮೀಸಲಾಗಿದೆ. ವಿಷ್ಣು ಪುರಾಣದ ಪ್ರಕಾರ, ಮುರಾ ಎಂಬ ರಾಕ್ಷಸನು ಜಗತ್ತನ್ನು ಭಯಭೀತಗೊಳಿಸಲು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದನು, ಇದು ಅವ್ಯವಸ್ಥೆ ಮತ್ತು ವಿನಾಶವನ್ನು ಉಂಟುಮಾಡಿತು ಎಂದು ಕಥೆ ಹೇಳುತ್ತದೆ. ಅವನಿಂದ ಬೇಸತ್ತ ದೇವತೆಗಳು ಮುರಾನನ್ನು ತಡೆಯಲು, ವಿಷ್ಣುವಿನ ಬಳಿ ಹೋಗುತ್ತಾರೆ. ಆಗ ವಿಷ್ಣುವು ಅವನ ವಿರುದ್ಧ ಯುದ್ಧವನ್ನು ಆರಂಭಿಸುತ್ತಾನೆ. ಅದರೇ ಮುರಾ ಸಹ ಬಲಶಾಲಿ ಅಸುರನಾಗಿದ್ದು, ಯುದ್ಧ ಬಹಳಷ್ಟು ಸಮಯ ನಡೆದು ಯಾರಿಗೂ ಜಯ ಸಿಗದೇ ಕೊನೆಗೆ ವಿಷ್ಣುವು ಸ್ವಲ್ಪ ವಿಶ್ರಾಂತಿಗೆ ನಿದ್ರಿಸುತ್ತಾನೆ. ಆ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ವಿಷ್ಣುವಿನ 11 ನೇ ಇಂದ್ರಿಯ (ಮನಸ್ಸು) ದಿಂದ ವಿಷ್ಣುವಿನ ಅಂಶವೇ ಆದ ಒಬ್ಬ ಸುಂದರ ಮಹಿಳೆಯು ಹೋರಬರುತ್ತಾಳೆ, ಅವಳು ಮುರಾನನ್ನು ಸಂಹಾರಿಸುತ್ತಾಳೆ. ಅವನ ಭಯದ ಆಳ್ವಿಕೆಯನ್ನು ಕೊನೆಗೊಳಿಸಿದಳು, ಆಕೆಯ ತೀಷ್ಕ್ಣ ದೃಷ್ಟಿಗೆ ಮುರಾ ಸುಟ್ಟು ಭಸ್ಮವಾಗಿ ಹೋಗುತ್ತಾನೆ. ಎಚ್ಚರಗೊಂಡ ವಿಷ್ಣುದೇವ ತನ್ನ ದೇಹದ ಅಂಶದಿಂದಲೇ ಹೋರಬಂದು ಅಸುರನನ್ನು ಸಂಹಾರಿಸಿದ ಸ್ರ್ತಿರೂಪವನ್ನು ನೋಡಿ ಆಶ್ಚರ್ಯ ಚಕಿತನಾಗುತ್ತನೆ, ಭಗವಂತನು ಆಕೆಗೆ “ಏಕಾದಶಿ” ಎಂದು ನಾಮಕಾರಣ ಮಾಡುತ್ತಾನೆ ಹಾಗೂ ವರವನ್ನು ನೀಡುತ್ತಾನೆ. ಈ ಪೌರಾಣಿಕ ಘಟನೆಯು ಏಕಾದಶಿಯ ಸ್ಥಾಪನೆಗೆ ಕಾರಣವಾಯಿತು, ಇದು ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಶುದ್ಧೀಕರಣ ಮತ್ತು ಆತ್ಮಾವಲೋಕನಕ್ಕೆ ಮೀಸಲಾದ ದಿನವಾಗಿದೆ.

ಪ್ರತಿಯೊಂದು ಏಕಾದಶಿಯು ತನ್ನದೇ ಆದ ವಿಶಿಷ್ಟ ಪೌರಾಣಿಕ ಕಥೆಯನ್ನು, ವಿಶಿಷ್ಟವಾದ ಹೆಸರು ಮತ್ತು ಮಹತ್ವವನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದು,  ಅವುಗಳ ಹಿಂದೂ ಕ್ಯಾಲೆಂಡರ್‌ನ ಅನುಗುಣವಾದ ತಿಥಿ  (ಚಂದ್ರನ ಹಂತ) 26 ಏಕಾದಶಿಗಳ ಪಟ್ಟಿ ಇಲ್ಲಿವೆ:

* ನಿಯಮಿತ ಏಕಾದಶಿಗಳು – 24

* ಹೆಚ್ಚುವರಿ ಏಕಾದಶಿಗಳು – 2

1. ಕಾಮದ ಏಕಾದಶಿ :

ಮಾಸದ ಶುಕ್ಲ ಪಕ್ಷದ ಏಕಾದಶಿ ದಿನವನ್ನು ಕಾಮದ ಏಕಾದಶಿ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ಈ ಏಕಾದಶಿಯು ಶುಕ್ಲ ಪಕ್ಷದ 11 ನೇ ದಿನದಂದು ಬರುತ್ತದೆ. ಕಾಮದ ಎಂದರೆ “ಎಲ್ಲಾ ಆಸೆಗಳನ್ನು ಪೂರೈಸುವವಳು” ಎಂದರ್ಥ. ಈ ದಿನದಂದು, ಭಕ್ತರು ಹಿಂದೂ ಪುರಾಣಗಳಲ್ಲಿ ಶಕ್ತಿಶಾಲಿ ದೇವತೆಯಾದ ಕೃಷ್ಣನ ರೂಪದಲ್ಲಿ ವಿಷ್ಣುವಿಗೆ ಪೂಜೆ ಸಲ್ಲಿಸುವ ಮೂಲಕ, ವ್ಯಕ್ತಿಗಳು ತಮ್ಮ ಲೌಕಿಕ ಆಸೆಗಳನ್ನು ಈಡೇರಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾರೆ ಎಂದು ನಂಬಲಾಗಿದೆ. ಶಾಂತಿ, ಸಮೃದ್ಧಿ ಮತ್ತು ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಪ್ರಗತಿಗಾಗಿ ಆಶೀರ್ವಾದವನ್ನು ಬಯಸುತ್ತಾರೆ.

2. ವರುಥಿನಿ ಏಕಾದಶಿ :

ಚೈತ್ರ ಮಾಸದ ಕೃಷ್ಣ ಪಕ್ಷದ ಏಕಾದಶಿ ದಿನವನ್ನು ವರುಥಿನಿ ಏಕಾದಶಿ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ಈ ಏಕಾದಶಿಯು ಕೃಷ್ಣ ಪಕ್ಷದ 11 ನೇ ದಿನದಂದು ಬರುತ್ತದೆ. ಈ ದಿನದಂದು ಏಕಾದಶಿ ವ್ರತವನ್ನು ವಿಷ್ಣುವಿನ ವರಹ ಅವತಾರಕ್ಕೆ ಸಮರ್ಪಿಸಲಾಗಿದ್ದು, ವಿಷ್ಣುವನ್ನು ಭಕ್ತಿಯಿಂದ ಪೂಜಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.ಈ ದಿನದಂದು ಉಪವಾಸವನ್ನು ಆಚರಿಸುವುದರಿಂದ ನಕಾರಾತ್ಮಕ ಶಕ್ತಿಗಳು ದೂರವಾಗುತ್ತವೆ ಮತ್ತು ಹಿಂದಿನ ಜನ್ಮಗಳ ಕೆಟ್ಟ ಕರ್ಮದ ಪರಿಣಾಮಗಳಿಂದ ವ್ಯಕ್ತಿಯನ್ನು ಮುಕ್ತಗೊಳಿಸುತ್ತವೆ ಎಂದು ನಂಬಲಾಗುತ್ತದೆ.

3. ಮೋಹಿನಿ ಏಕಾದಶಿ :

ವೈಶಾಖ ಮಾಸದ ಶುಕ್ಲ ಪಕ್ಷದ ಏಕಾದಶಿ ದಿನವನ್ನುಮೋಹಿನಿ ಏಕಾದಶಿ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ಈ ಏಕಾದಶಿಯು ಶುಕ್ಲ ಪಕ್ಷದ 11 ನೇ ದಿನದಂದು ಬರುತ್ತದೆ. ಈ ದಿನದಂದು ವಿಷ್ಣುವನ್ನು ಮೋಹಿನಿ ರೂಪದಲ್ಲಿ ಪೂಜಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ . ಈ ದಿನದಂದು ಉಪವಾಸ ಆಚರಿಸುವುದರಿಂದ ವ್ಯಕ್ತಿಯ ಪಾಪಗಳು ನಿವಾರಣೆಯಾಗುತ್ತವೆ.

4. ಅಪರ ಏಕಾದಶಿ :

ವೈಶಾಖ ಮಾಸದ ಕೃಷ್ಣ ಪಕ್ಷದ ಏಕಾದಶಿ ದಿನವನ್ನುಅಪರ ಏಕಾದಶಿ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ.ಈ ಏಕಾದಶಿಯು ಕೃಷ್ಣ ಪಕ್ಷದ 11 ನೇ ದಿನದಂದು ಬರುತ್ತದೆ.ಸಂಸ್ಕೃತದಲ್ಲಿ ಅಪರ ಎಂದರೇ “ಅಪರಿಮಿತ” ಎಂದರ್ಥ.ಇದನ್ನು ಅಚಲ ಏಕಾದಶಿ ಎಂದು ಸಹ ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ.ಹಿಂದೂ ಧರ್ಮದ ನಂಬಿಕೆಗಳ ಪ್ರಕಾರ, ಏಕಾದಶಿ ಉಪವಾಸವು ಪಾಪಗಳಿಂದ ಮುಕ್ತಿಯನ್ನು ನೀಡುತ್ತದೆ. ವಿಷ್ಣುವಿನ ಅನುಗ್ರಹದಿಂದ, ಜೀವನದಲ್ಲಿ ಸಂತೋಷ ಮತ್ತು ಸಮೃದ್ಧಿಯನ್ನು ತರುತ್ತದೆ. ಕೊನೆಯಲ್ಲಿ ವ್ಯಕ್ತಿಯು ಎಲ್ಲಾ ಸಂತೋಷಗಳನ್ನು ಆನಂದಿಸುವ ಮೂಲಕ ಮೋಕ್ಷಕ್ಕೆ ಹೋಗುತ್ತಾನೆ ಎಂಬ ನಂಬಿಕೆಯಿದೆ.

5. ನಿರ್ಜಲ ಏಕಾದಶಿ:

ಜ್ಯೇಷ್ಠ ಮಾಸದ ಶುಕ್ಲ ಪಕ್ಷದ ಏಕಾದಶಿ ದಿನವನ್ನು ನಿರ್ಜಲ ಏಕಾದಶಿ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ.ಈ ಏಕಾದಶಿಯು ಶುಕ್ಲ ಪಕ್ಷದ 11 ನೇ ದಿನದಂದು ಬರುತ್ತದೆ.ಈ ದಿನ ಆಚರಿಸುವ ನೀರು-ರಹಿತ ( ನಿರ್-ಜಲ ) ಉಪವಾಸದಿಂದ ಈ ಏಕಾದಶಿ ತನ್ನ ಹೆಸರನ್ನು ಪಡೆದುಕೊಂಡಿದೆ. ಭಕ್ತರು ಈ ದಿನದಂದು ಯಾವುದೇ ನೀರನ್ನು ಕುಡಿಯುವುದನ್ನು ತಪ್ಪಿಸುತ್ತಾರೆ. ಪಾಂಡವ ಭೀಮ ಏಕಾದಶಿ ಅಥವಾ ಭೀಮಸೇನಿ ಏಕಾದಶಿ ಎಂದೂ ಕರೆಯಲ್ಪಡುವ ಈ ವಿಶಿಷ್ಟ ಉಪವಾಸವು ಇತರ ಏಕಾದಶಿ ಉಪವಾಸಗಳಲ್ಲಿ ಅದರ ಅಸಾಧಾರಣ ಕಠಿಣತೆಗಾಗಿ ಎದ್ದು ಕಾಣುತ್ತದೆ. ಈ ದಿನದಂದು ಭಕ್ತರು ಜಗತ್ತನ್ನು ರಕ್ಷಿಸುವ ವಿಷ್ಣು ಮತ್ತು ಸಂಪತ್ತಿನ ಅಧಿದೇವತೆಯಾದ ಲಕ್ಷ್ಮಿಯನ್ನು ಪೂಜಿಸುತ್ತಾರೆ. ಈ ಏಕಾದಶಿ ಉಪವಾಸವನ್ನು ಎಲ್ಲಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚು ಕಠಿಣವೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ, ಇದು ಎಲ್ಲಾ ಏಕಾದಶಿ ಆಚರಣೆಗಳಲ್ಲಿ ಅತ್ಯಂತ ಪವಿತ್ರವಾಗಿದೆ. ಈ ಉಪವಾಸವನ್ನು ಯಶಸ್ವಿಯಾಗಿ ಪೂರ್ಣಗೊಳಿಸುವವರು ಭಗವಾನ್ ವಿಷ್ಣುವಿನ ಆಶೀರ್ವಾದವನ್ನು ಪಡೆಯುತ್ತಾರೆ ಎಂದು ನಂಬಲಾಗಿದೆ, ಇದು ಸಂತೋಷ, ಸಮೃದ್ಧಿ ಮತ್ತು ಹಿಂದಿನ ತಪ್ಪುಗಳಿಗೆ ಕ್ಷಮೆಯಿಂದ ತುಂಬಿದ ಜೀವನಕ್ಕೆ ಕಾರಣವಾಗುತ್ತದೆ.

6. ಯೋಗಿನಿ ಏಕಾದಶಿ :

ಜ್ಯೇಷ್ಠ ಮಾಸದ ಕೃಷ್ಣ ಪಕ್ಷದ ಏಕಾದಶಿ ದಿನವನ್ನು ಯೋಗಿನಿ ಏಕಾದಶಿ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ಈ ಏಕಾದಶಿಯು ಕೃಷ್ಣ ಪಕ್ಷದ 11 ನೇ ದಿನದಂದು ಬರುತ್ತದೆ. ಯೋಗಿನಿ ಎಂದರೆ “ಸ್ತ್ರೀಯೋಗಿ” ಎಂದರ್ಥ. ಈ ಏಕಾದಶಿ ವ್ರತವನ್ನು ನಿಯಮಾನುಸಾರ ಆಚರಿಸುವದರಿಂದ ಹಿಂದಿನ ಎಲ್ಲಾ ಪಾಪಗಳು ಮತ್ತು ಕೆಟ್ಟ ಕಾರ್ಯಗಳನ್ನು ತೆಗೆದುಹಾಕುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಉತ್ತಮ ಆರೋಗ್ಯವನ್ನು ನೀಡುತ್ತದೆ. ಈ ಉಪವಾಸವನ್ನು ಆಚರಿಸುವುದರಿಂದ ಎಲ್ಲಾ ಪಾಪಗಳು ನಾಶವಾಗುತ್ತವೆ ಮತ್ತು ಈ ಜಗತ್ತಿನಲ್ಲಿ ಸಂತೋಷವನ್ನು ತರುತ್ತವೆ, ವ್ಯಕ್ತಿಯು ಮೋಕ್ಷವನ್ನು ಪಡೆಯುತ್ತಾನೆ,  ಅಂದರೆ ಮರಣಾನಂತರದ ಜೀವನದಲ್ಲಿ ಮುಕ್ತಿಗೆ ಕಾರಣವಾಗುತ್ತವೆ.

7. ಪ್ರಥಮ ಏಕಾದಶಿ :

ಆಷಾಡ ಮಾಸದ ಶುಕ್ಲ ಪಕ್ಷದ ಏಕಾದಶಿ ದಿನವನ್ನುಶಯನಿ ಏಕಾದಶಿ, ಮಹಾ ಏಕಾದಶಿ, ಪ್ರಥಮ ಏಕಾದಶಿ, ಪದ್ಮ ಏಕಾದಶಿ, ದೇವಶಯನಿ ಏಕಾದಶಿ, ದೇವಪೋಢಿ ಏಕಾದಶಿ ಎಂಬ ಹೆಸರುಗಳಿಂದ ಕರೆಯಲಾಗುವುದರ ಜೊತೆಗೆ ಇದನ್ನು ಆಷಾಢ ಏಕಾದಶಿ ಅಥವಾ ಆಷಾಢಿ ಎಂದೂ ಸಹ ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ಈ ಏಕಾದಶಿಯು ಶುಕ್ಲ ಪಕ್ಷದ 11 ನೇ ದಿನದಂದು ಬರುತ್ತದೆ.  ಶ್ರೀ ವಿಷ್ಣುವು ಯೋಗನಿದ್ರೆಗೆ ತೆರಳುವ ದಿನ ಇದಾಗಿದ್ದು, ಇಂದಿನಿಂದ ನಾಲ್ಕು ತಿಂಗಳುಗಳ ಕಾಲ ಆ ಭಗವಂತನು ಯೋಗನಿದ್ರೆಯಲ್ಲಿರುತ್ತಾನೆ. ಈ ಅವಧಿಯನ್ನು ಚಾತುರ್ಮಾಸ್ಯ ಎನ್ನುತ್ತಾರೆ. ಅದರ ಆರಂಭಿಕ ದಿನವೇ ಪ್ರಥಮ ಏಕಾದಶಿ. ಇದು ಅತ್ಯಂತ ಪ್ರಮುಖವಾದದ್ದು. ಈ ದಿನದಂದು ಸಾವಿರಾರು ಭಕ್ತರು ವಿಷ್ಣು ದೇವನ ದರ್ಶನ ಪಡೆಯಲು ಇಚ್ಚಿಸುತ್ತಾರೆ.

8. ಕಾಮಿಕಾ ಏಕಾದಶಿ :

ಆಷಾಡ ಮಾಸದ ಕೃಷ್ಣ ಪಕ್ಷದ ಏಕಾದಶಿ ದಿನವನ್ನು ಕಾಮಿಕ ಏಕಾದಶಿ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ಈ ಏಕಾದಶಿಯು ಕೃಷ್ಣ ಪಕ್ಷದ 11 ನೇ ದಿನದಂದು ಬರುತ್ತದೆ. ಕಾಮಿಕ ಎಂದರೆ “ಇಚ್ಛಿತ” ಎಂದರ್ಥ. ಈ ದಿನದಂದು ವಿಷ್ಣುವನ್ನು ಕೃಷ್ಣನ ರೂಪದಲ್ಲಿ ಪೂಜಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಭಗವಾನ್ ಶ್ರೀ ಮಹಾ ವಿಷ್ಣುವನ್ನು ಪ್ರಾರ್ಥಿಸುವ ಮೂಲಕ ಈ ವ್ರತವನ್ನು ಆಚರಿಸುವುದು ಪವಿತ್ರ ಸ್ಥಳವಾದ ಕಾಶಿಗೆ ಭೇಟಿ ನೀಡಿ ಗಂಗಾ ನದಿಯಲ್ಲಿ ಪವಿತ್ರ ಸ್ನಾನ ಮಾಡಿದಂತೆಯೇ ಪುಣ್ಯ ಲಭಿಸುತ್ತದೆ ಎನ್ನಾಗುತ್ತದೆ. ಈ ವ್ರತವು ಭಕ್ತರಿಗೆ ಪಿತೃ ದೋಷದಿಂದ ಮುಕ್ತಿ ಪಡೆಯಲು ಸಹಾಯ ಮಾಡುತ್ತದೆ.

9. ಶ್ರವಣ ಪುತ್ರಾದ ಏಕಾದಶಿ :

ಶ್ರಾವಣ ಮಾಸದ ಶುಕ್ಲ ಪಕ್ಷದ ಏಕಾದಶಿ ದಿನವನ್ನು ಶ್ರವಣ ಪುತ್ರಾದ ಏಕಾದಶಿ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ಈ ಏಕಾದಶಿಯು ಶುಕ್ಲ ಪಕ್ಷದ 11 ನೇ ದಿನದಂದು ಬರುತ್ತದೆ.ಪುತ್ರದ ಎಂದರೆ “ಮಗುವನ್ನು ನೀಡುವವಳು” ಶ್ರಾವಣ ಪುತ್ರದಾ ಏಕಾದಶಿ ವ್ರತವನ್ನು ಆಚರಿಸುವುದರಿಂದ ಪುತ್ರ ಸಂತಾನದ ಬಯಕೆಯನ್ನು ಪೂರೈಸಬಹುದು. ಹಾಗೂ ಈ ಈ ದಿನದಂದು ಉಪವಾಸ ಆಚರಿಸಿ ವಿಷ್ಣುವನ್ನು ಪೂಜಿಸುವುದರಿಂದ ಸಂತತಿಗೆ ದೀರ್ಘಾಯುಷ್ಯ ಮತ್ತು ಸಮೃದ್ಧಿಯನ್ನು ತರುತ್ತದೆ ಎಂದು ನಂಬಲಾಗಿದೆ.ಕುಟುಂಬದ ಸಂತೋಷ, ಶಾಂತಿ ಮತ್ತು ಮಕ್ಕಳ ಉಜ್ವಲ ಭವಿಷ್ಯಕ್ಕಾಗಿ ಈ ಉಪವಾಸವನ್ನು ಅತ್ಯಂತ ಮಂಗಳಕರವೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗಿದೆ.

10. ಅಜ ಏಕಾದಶಿ :

ಶ್ರಾವಣ ಮಾಸದ ಕೃಷ್ಣ ಪಕ್ಷದ ಏಕಾದಶಿ ದಿನವನ್ನು ಅಜ ಏಕಾದಶಿ, ಅನ್ನದ ಏಕಾದಶಿ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ಈ ಏಕಾದಶಿಯು ಕೃಷ್ಣ ಪಕ್ಷದ 11 ನೇ ದಿನದಂದು ಬರುತ್ತದೆ. ಅನ್ನದ ಎಂದರೆ “ಆಹಾರ ನೀಡುವವಳು .”ಅನ್ನದ” ಪದದ ಅರ್ಥ ಸಮೃದ್ಧಿ ಆಹಾರ ಮತ್ತು ಸಮೃದ್ಧಿ. ಈ ಏಕಾದಶಿಯನ್ನು ಆಚರಿಸುವುದರಿಂದ ಹೆಚ್ಚಿನ ಧನ-ಧಾನ್ಯ, ಸಂತೋಷ, ಪೋಷಣೆ, ಶಾಂತಿ, ಸಂಪತ್ತು ಮತ್ತು ಸಮೃದ್ಧಿಯನ್ನು ಪಡೆಯುತ್ತಾರೆ.

11. ಪಾರ್ಶ್ವ ಏಕಾದಶಿ :

ಭಾದ್ರಪದ ಮಾಸದ ಶುಕ್ಲ ಪಕ್ಷದ ಏಕಾದಶಿ ದಿನವನ್ನು ಪಾರ್ಶ್ವ ಏಕಾದಶಿ, ವಾಮನ ಏಕಾದಶಿ, ಪರಶವ ಏಕಾದಶಿ, ಜಯಂತಿ ಏಕಾದಶಿ ಮತ್ತು ಪರಿವರ್ತಿ ಏಕಾದಶಿ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ಈ ಏಕಾದಶಿಯು ಶುಕ್ಲ ಪಕ್ಷದ 11 ನೇ ದಿನದಂದು ಬರುತ್ತದೆ. ವಿಷ್ಣು ಚಾತುರ್ಮಾಸ್ಯದ 4 ತಿಂಗಳುಗಳಾದ್ಯಂತ ನಿದ್ರಿಸುತ್ತಾನೆ. ನಂತರ ಈ ತಿಂಗಳುಗಳಲ್ಲಿ ನಿದ್ರಿಸುವಾಗ, ವಿಷ್ಣು ತನ್ನ ಬದಿಯನ್ನು ಬದಲಾಯಿಸುವ ಸಮಯ ಬರುತ್ತದೆ. ಈ ದಿನದಂದು ವಿಷ್ಣು ತನ್ನ ಮಲಗುವ ಸ್ಥಾನವನ್ನು ಎಡದಿಂದ ಬಲಕ್ಕೆ ಬದಲಾಯಿಸುತ್ತಾನೆ ಅದಕ್ಕಾಗಿಯೇ ಇದನ್ನು ಪರಿವರ್ತನ ಏಕಾದಶಿ ಎಂದೂ ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ . ಈ ಏಕಾದಶಿ ಉಪವಾಸವನ್ನು ಆಚರಿಸುವುದರಿಂದ ನಮ್ಮ ಜೀವನವು ಬ್ರಹ್ಮ, ವಿಷ್ಣು ಮತ್ತು ಮಹೇಶರನ್ನು ಪೂಜಿಸಿದ ಪ್ರಯೋಜನವನ್ನು ಪಡೆಯುತ್ತದೆ. ಅಲ್ಲದೆ, ಆ ಭಕ್ತನು ಖಂಡಿತವಾಗಿಯೂ ಶ್ರೀ ಕೃಷ್ಣನ ನಿವಾಸಕ್ಕೆ ಮರಳುತ್ತಾನೆ ಎಂದು ಹೇಳಲಾಗುತ್ತದೆ. ವಾಮನ ದೇವನು ವಿಷ್ಣುವಿನ 10 ಅವತಾರಗಳಲ್ಲಿ ಒಬ್ಬನಾಗಿದ್ದು, ಭಕ್ತರ ಎಲ್ಲಾ ಆಸೆಗಳನ್ನು ಈಡೇರಿಸುವರು. ಪಾರ್ಶ್ವ ಏಕಾದಶಿ ವ್ರತವನ್ನು ಮಾಡುವುದರಿಂದ ನಿಮಗೆ ಸಂತೋಷ ಮತ್ತು ಶಾಂತಿ ಸಿಗುತ್ತದೆ.

12. ಇಂದಿರಾ ಏಕಾದಶಿ :

ಭಾದ್ರಪದ ಮಾಸದ ಕೃಷ್ಣ ಪಕ್ಷದ ಏಕಾದಶಿ ದಿನವನ್ನು ಇಂದಿರಾ ಏಕಾದಶಿ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ಈ ಏಕಾದಶಿಯು ಕೃಷ್ಣ ಪಕ್ಷದ 11 ನೇ ದಿನದಂದು ಬರುತ್ತದೆ. ಈ ಏಕಾದಶಿಯು ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಮಹತ್ವದ್ದಾಗಿದೆ ಏಕೆಂದರೆ ಇದು ಪಿತೃ ಪಕ್ಷಏಕಾದಶಿ ಇದಾಗಿದೆ. ಇದು ಹಿಂದೂ ಸಂಪ್ರದಾಯದಲ್ಲಿ ಪೂರ್ವಜರನ್ನು ಗೌರವಿಸಲು ಮೀಸಲಾದ ಸಮಯವಾಗಿದೆ. ಈ ವ್ರತವನ್ನು ಆಚರಿಸುವುದರಿಂದ ಅಗಲಿದವರ ಆತ್ಮಗಳು ಮೋಕ್ಷವನ್ನು (ವಿಮೋಚನೆ) ಸಾಧಿಸಲು ಮತ್ತು ಮರಣಾನಂತರದ ಜೀವನದಲ್ಲಿ ಶಾಂತಿಯನ್ನು ಕಂಡುಕೊಳ್ಳಲು ಸಹಾಯ ಮಾಡುತ್ತದೆ ಎಂದು ನಂಬಲಾಗಿದೆ. ಈ ಉಪವಾಸವನ್ನು ವಿಷ್ಣುವಿಗೆ ಸಮರ್ಪಿಸಲಾಗಿದೆ. ಈ ದಿನ, ವಿಷ್ಣುವಿನ  ಪೂಜೆ ಮತ್ತು ಉಪವಾಸವನ್ನು ಆಚರಣೆಗಳ ಪ್ರಕಾರ ಮಾಡಲಾಗುತ್ತದೆ. ಇದರೊಂದಿಗೆ ಜನರ ಎಲ್ಲಾ ಇಷ್ಟಾರ್ಥಗಳು ಈಡೇರಿ ಜೀವನದಲ್ಲಿ ಆರೋಗ್ಯ ,ಸುಖ-ಸಮೃದ್ಧಿ ನೆಲೆಸುತ್ತದೆ, ಮತ್ತು ಮೋಕ್ಷವನ್ನು ಪಡೆಯುತ್ತಾನೆ.

13. ಪಸಂಕುಶ ಏಕಾದಶಿ :

ಆಶ್ವಯುಜ ಮಾಸದ ಶುಕ್ಲ ಪಕ್ಷದ ಏಕಾದಶಿ ದಿನವನ್ನು ಪಸಂಕುಶ ಏಕಾದಶಿ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ಈ ಏಕಾದಶಿಯು ಶುಕ್ಲ ಪಕ್ಷದ 11 ನೇ ದಿನದಂದು ಬರುತ್ತದೆ. ಈ ದಿನದಂದು, ಭಗವಾನ್ ವಿಷ್ಣುವನ್ನು ತನ್ನ ಭವ್ಯ ರೂಪದಲ್ಲಿ ಪದ್ಮನಾಭ, (ಕಮಲದ ಹೊಕ್ಕುಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುವವನು) ಎಂದು ಪೂಜಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಈ ಉಪವಾಸವನ್ನು ಸಮರ್ಪಣೆ ಮತ್ತು ಭಕ್ತಿಯಿಂದ ಆಚರಿಸುವವರು ಲೌಕಿಕ ಸುಖಗಳನ್ನು ಹೇರಳವಾಗಿ ಪಡೆಯುತ್ತಾರೆ ಎಂದು ನಂಬಲಾಗಿದೆ. ಈ ಪವಿತ್ರ ಆಚರಣೆಯ ಮೂಲಕ ತಮ್ಮ ಆತ್ಮಗಳನ್ನು ಶುದ್ಧೀಕರಿಸುವ ಮೂಲಕ ಅವರು ಸಂತೋಷ, ಸಮೃದ್ಧಿ ಮತ್ತು ತೃಪ್ತಿಯಿಂದ ತುಂಬಿದ ಜೀವನವನ್ನು ಅನುಭವಿಸಬಹುದು.

14. ರಾಮ ಏಕಾದಶಿ :

ಆಶ್ವಯುಜ ಮಾಸದ ಕೃಷ್ಣ ಪಕ್ಷದ ಏಕಾದಶಿ ದಿನವನ್ನು ರಾಮ ಏಕಾದಶಿ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ಈ ಏಕಾದಶಿಯು ಕೃಷ್ಣ ಪಕ್ಷದ 11 ನೇ ದಿನದಂದು ಬರುತ್ತದೆ. ಬೆಳಕಿನ ಹಬ್ಬವಾದ ದೀಪಾವಳಿ ಹಬ್ಬದ ಹಿಂದಿನ ದಿನ ಬರುವ ಈ ಏಕಾದಶಿಯು ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಮಹತ್ವದಿಂದ ತುಂಬಿದೆ, ಈ ಉಪವಾಸವನ್ನು ಆಚರಿಸುವ  ವ್ಯಕ್ತಿ ಒಂದು ಸಾವಿರ ಯಾಗವನ್ನು ಮಾಡಿದ ಫಲವನ್ನು ಮತ್ತು ನೂರು ರಾಜಸೂಯ ಯಜ್ಞ ಮಾಡಿದಷ್ಟು ಪುಣ್ಯವನ್ನು ಪಡೆದುಕೊಳ್ಳುತ್ತಾನೆ ಎನ್ನಲಾಗಿದೆ. ಈ ಉಪವಾಸವನ್ನು ಆಚರಿಸುವ ಮೂಲಕ, ಕ್ಷಣಿಕ ಸುಖಗಳನ್ನು ಮಾತ್ರವಲ್ಲದೆ ಮರಣಾನಂತರದ ಮೋಕ್ಷ  ಪಡೆಯಬಹುದು. ಆತ್ಮವು ಜನನ ಮತ್ತು ಪುನರ್ಜನ್ಮದ ಚಕ್ರದಿಂದ ಮುಕ್ತವಾಗುತ್ತದೆ. ಈ ಪ್ರಾಚೀನ ವೈದಿಕ ಆಚರಣೆಗಳು ಅವುಗಳ ಅಗಾಧವಾದ ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಶಕ್ತಿ ಮತ್ತು ಜ್ಞಾನೋದಯ ಮತ್ತು ವಿಮೋಚನೆಯನ್ನು ತರುವ ಸಾಮರ್ಥ್ಯಕ್ಕೆ ಹೆಸರುವಾಸಿಯಾಗಿವೆ.

15. ಪ್ರಬೋಧಿನಿ ಏಕಾದಶಿ :

ಕಾರ್ತಿಕ ಮಾಸದ ಶುಕ್ಲ ಪಕ್ಷದ ಏಕಾದಶಿ ದಿನವನ್ನು ಪ್ರಬೋಧಿನಿ ಏಕಾದಶಿ, ದೇವ ಉತ್ಥಾನ ಏಕಾದಶಿ, ರೋಮಣೀಯ ಉತ್ತಾನ ಏಕಾದಶಿ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ಈ ಏಕಾದಶಿಯು ಶುಕ್ಲ ಪಕ್ಷದ 11 ನೇ ದಿನದಂದು ಬರುತ್ತದೆ. ಇದು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಹಿಂದೂ ಹಬ್ಬ ದೀಪಾವಳಿಯ ನಂತರ ಬರುತ್ತದೆ. ದೇವಶಯನಿ ಏಕಾದಶಿಯಂದು ಯೋಗನಿದ್ರೆಗೆ ಜಾರಿದ ಶ್ರೀಹರಿಯು ಪ್ರಬೋಧಿನಿ ಏಕಾದಶಿಯಂದು  ಎಚ್ಚರಗೊಳ್ಳುವನೆಂದು ನಂಬಲಾಗಿದೆ. ಹಾಗಾಗೀ ಈ ದಿನದ ಏಕಾದಶಿ ವ್ರತದಂದು ಭಕ್ತರು ವಿಷ್ಣು ದೇವನ ದರ್ಶನ ಮಾಡುವುದರ ಜೊತೆಗೆ ತುಳಸಿ ಎಲೆಗಳ ಮೂಲಕ ವಿಶೇಷ ಪ್ರಾರ್ಥನೆ ಸಲ್ಲಿಸುವರು. ಕೆಲವೆಡೆಗಳಲ್ಲಿ ವಿಷ್ಣುವಿನ ವಿವಾಹ ಸಮಾರಂಭವನ್ನು ನಡೆಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಇದಕ್ಕೆ ” ತುಳಸಿ ವಿವಾಹ”ವೆಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ಈ ಏಕಾದಶಿಯನ್ನು ಆಚರಿಸುವುದರಿಂದ ಪಾಪಗಳ ಪರಿಹಾರವಾಗುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಸದ್ಗುಣ ಬೆಳೆಯುವಿಕೆಯಗುವುದು, ಜನ್ಮ ಜನ್ಮಾಂತರಗಳ ಪಾಪವು ದೂರಾಗುವುದು, ಏಕಾದಶಿಯಂದು ಮಾಡಿದ ದಾನವು ಅಸಂಖ್ಯಾತ ಪುಣ್ಯವನ್ನು ತರುತ್ತದೆ.

16. ಉತ್ಪನ್ನ ಏಕಾದಶಿ :

ಕಾರ್ತಿಕ ಮಾಸದ ಕೃಷ್ಣ ಪಕ್ಷದ ಏಕಾದಶಿ ದಿನವನ್ನು ಉತ್ಪನ್ನ ಏಕಾದಶಿ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ಈ ಏಕಾದಶಿಯು ಕೃಷ್ಣ ಪಕ್ಷದ 11 ನೇ ದಿನದಂದು ಬರುತ್ತದೆ. ಹಿಂದೂ ಪುರಾಣಗಳಲ್ಲಿ, ಒಂದು ವಿಶೇಷ ದಿನವಿದೆ, ಅದಕ್ಕೆ ಹೆಚ್ಚಿನ ಮಹತ್ವ ಮತ್ತು ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಶಕ್ತಿ ಇದೆ. “ಏಕಾದಶಿ” ಎಂಬ ಹೆಸರಿನ ಅರ್ಥ “ಜನ್ಮ”, ಮತ್ತು ಈ ದಿನದಂದು ದೇವಿ ಏಕಾದಶಿ ಜನಿಸಿದಳು ಎಂದು ಹೇಳಲಾಗುತ್ತದೆ. ದೇವತೆ ಏಕಾದಶಿಯು ವಿಷ್ಣುವನ್ನು ಒಬ್ಬ ಶಕ್ತಿಶಾಲಿ ರಾಕ್ಷಸನಾದ ಮುರಾನಿಂದ ರಕ್ಷಿಸುವಲ್ಲಿ ಪ್ರಮುಖ ಪಾತ್ರ ವಹಿಸಿದ್ದಾಳೆ ಎಂದು ದಂತಕಥೆ ಹೇಳುತ್ತದೆ. ಅವಳ ಶೌರ್ಯ ಮತ್ತು ನಿಸ್ವಾರ್ಥತೆಯನ್ನು ಇಂದಿಗೂ ಆಚರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಅವಳ ಪವಿತ್ರ ಜನ್ಮ ದಿನಾಂಕವು ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಬೆಳವಣಿಗೆ ಮತ್ತು ನವೀಕರಣಕ್ಕೆ ಒಂದು ಸಂದರ್ಭವಾಗಿದೆ.

 ಈ ಉಪವಾಸವನ್ನು ಸಮರ್ಪಣೆ ಮತ್ತು ಭಕ್ತಿಯಿಂದ ಆಚರಿಸುವ ಭಕ್ತರಿಗೆ, ಇದು ಹಿಂದಿನ ತಪ್ಪುಗಳು ಮತ್ತು ಅಪರಾಧಗಳನ್ನು ಅಳಿಸಿಹಾಕಲು ಪ್ರಬಲ ಪರಿಹಾರವಾಗಿದೆ ಎಂದು ನಂಬಲಾಗಿದೆ. ಈ ಉಪವಾಸವು ತಮ್ಮ ಪಾಪಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದನ್ನು ಕ್ಷಮಿಸುವ ಶಕ್ತಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ, ಇದು ಅವರಿಗೆ ಹೊಸದಾಗಿ ಜೀವನ ಪ್ರಾರಂಭಿಸಲು ಮತ್ತು ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಪ್ರಗತಿಯ ಹಾದಿಯನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಲು ಅನುವು ಮಾಡಿಕೊಡುತ್ತದೆ. ವಾಸ್ತವವಾಗಿ, ನೀವು ಏಕಾದಶಿ ಉಪವಾಸವನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಲು ಯೋಚಿಸುತ್ತಿದ್ದರೆ, ಈ ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ದಿನವು ಪರಿಪೂರ್ಣ ವೇಗವರ್ಧಕವಾಗಿ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತದೆ ಎಂದು ಹಲವರು ನಂಬುತ್ತಾರೆ. ಇದು ನಿಮ್ಮ ಜೀವನದಲ್ಲಿ ಹೊಸ ಅಧ್ಯಾಯವನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಲು, ಹಿಂದಿನ ಹೊರೆಗಳಿಂದ ಮುಕ್ತವಾಗಿ ಮತ್ತು ಆಂತರಿಕ ಶಾಂತಿ ಮತ್ತು ಜ್ಞಾನೋದಯದತ್ತ ಪ್ರಯಾಣವನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಲು ಒಂದು ಅವಕಾಶವಾಗಿದೆ.

17. ಮೋಕ್ಷದಾ ಏಕಾದಶಿ :

ಮಾರ್ಗಶಿರ ಮಾಸದ ಶುಕ್ಲ ಪಕ್ಷದ ಏಕಾದಶಿ ದಿನವನ್ನು ಮೋಕ್ಷದಾ ಏಕಾದಶಿ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ಈ ಏಕಾದಶಿಯು ಶುಕ್ಲ ಪಕ್ಷದ 11 ನೇ ದಿನದಂದು ಬರುತ್ತದೆ. ಮೋಕ್ಷ ಎಂದರೇ “ಮುಕ್ತಿ” ಎಂದರ್ಥ. ಈ ಏಕಾದಶಿಯಂದು ವಿಷ್ಣು ಮತ್ತು ತಾಯಿ ಲಕ್ಷ್ಮಿಯನ್ನು ಧಾರ್ಮಿಕ ವಿಧಿಗಳೊಂದಿಗೆ ಪೂಜಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಈ ದಿನದಂದು, ಭಗವಾನ್ ಶ್ರೀ ಕೃಷ್ಣನು ತನ್ನ ಪ್ರೀತಿಯ ಸ್ನೇಹಿತ ಅರ್ಜುನನಿಗೆ ಗೀತಾವನ್ನು ಉಪದೇಶಿಸಿದನು, ಆದ್ದರಿಂದ ಗೀತಾ ಜಯಂತಿಯ ಹಬ್ಬವನ್ನು ಮೋಕ್ಷದ ಏಕಾದಶಿಯ ದಿನದಂದು ಆಚರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಈ ದಿನ ಪೂಜೆ ಮತ್ತು ಉಪವಾಸ ವ್ರತವನ್ನು ಆಚರಿಸುವುದರಿಂದ ಭಕ್ತರು ಎಲ್ಲಾ ಪಾಪಗಳಿಂದ ಮುಕ್ತಿ ಹೊಂದುತ್ತಾನೆ ಎನ್ನುವ ನಂಬಿಕೆಯಿದೆ. ಈ ಮೋಕ್ಷದ ಏಕಾದಶಿ ದಿನದಂದು ಪಿತೃಗಳ ಹೆಸರಿನಲ್ಲಿ ದಾನ ಮಾಡುವುದು ಶಾಸ್ತ್ರದಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚು ಮಹತ್ವವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಅಲ್ಲದೆ, ಪಿತೃಗಳಿಗೆ ಮೋಕ್ಷವನ್ನು ಪಡೆಯಲು ಉಪವಾಸವನ್ನು ಆಚರಿಸುವುದು ಅತ್ಯಂತ ಮಂಗಳಕರವೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗಿದೆ.

18. ಸಫಲಾ ಏಕಾದಶಿ :

ಮಾರ್ಗಶಿರ ಮಾಸದ ಕೃಷ್ಣ ಪಕ್ಷದ ಏಕಾದಶಿ ದಿನವನ್ನು ಸಫಲಾ ಏಕಾದಶಿ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ಈ ಏಕಾದಶಿಯು ಕೃಷ್ಣ ಪಕ್ಷದ 11 ನೇ ದಿನದಂದು ಬರುತ್ತದೆ. ಸಫಲ ಎಂದರೆ “ಯಶಸ್ವಿ” ಎಂದರ್ಥ. ಸಫಲಾ ಏಕಾದಶಿಯಂದು ಉಪವಾಸ ಮಾಡುವುದರಿಂದ ಅಪೂರ್ಣ ಕಾರ್ಯಗಳೆಲ್ಲವೂ ಯಾವುದೇ ಅಡೆತಡೆಗಳಿಲ್ಲದೆ ಪೂರ್ಣಗೊಳ್ಳುತ್ತದೆ . ಈ ಉಪವಾಸವನ್ನು ಆಚರಿಸುವುದರಿಂದ ವಿಷ್ಣುವಿನ ಕೃಪೆಯಿಂದ ಎಲ್ಲಾ ಕಾರ್ಯಗಳಲ್ಲಿ ಯಶಸ್ಸು ಸಿಗುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಜೀವನದಲ್ಲಿ ಯಶಸ್ವಿಯಾಗುತ್ತಾರೆ. ಸಫಲ ಏಕಾದಶಿ ಹಬ್ಬದಂದು ವಿಷ್ಣುವನ್ನು ಪೂಜಿಸುವುದರಿಂದ 100 ಅಶ್ವಮೇಧ ಯಾಗಗಳನ್ನು ಮಾಡಿದ ಫಲ ದೊರೆಯುತ್ತದೆ ಎಂಬ ನಂಬಿಕೆ ಇದೆ. ವಿಷ್ಣುವನ್ನು ಪೂಜಿಸುವುದರಿಂದ ಜೀವನದಲ್ಲಿ ಸಂತೋಷ, ಸಂಪತ್ತು ಮತ್ತು ಶಾಂತಿ ಸಿಗುತ್ತದೆ ಎಂದು ನಂಬಲಾಗಿದೆ.

19. ವೈಕುಂಠ ಏಕಾದಶಿ :

ಪುಷ್ಯ ಮಾಸದ ಶುಕ್ಲ ಪಕ್ಷದ ಏಕಾದಶಿ ದಿನವನ್ನು ವೈಕುಂಠ ಏಕಾದಶಿ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ಈ ಏಕಾದಶಿಯು ಶುಕ್ಲ ಪಕ್ಷದ 11 ನೇ ದಿನದಂದು ಬರುತ್ತದೆ. ವೈಕುಂಠ ಏಕಾದಶಿಯನ್ನು ಮುಕ್ಕೋಟಿ ಏಕಾದಶಿ, ಪುತ್ರದಾ ಏಕಾದಶಿ ಹೀಗೆ ನಾನಾ ಹೆಸರುಗಳಿಂದ ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ.  ಪ್ರತಿ ಏಕಾದಶಿಗಳಿಗಿಂತಲೂ ವೈಕುಂಠ ಏಕಾದಶಿ ಅತ್ಯಂತ ವಿಶೇಷವಾದದ್ದು, ದೇವಿ ಏಕಾದಶಿಯ ಕೋರಿಕೆಯಂತೆ ವೈಕುಂಠ ದ್ವಾರವು ಸರ್ವರಿಗೂ ತೆರೆದಿರುತ್ತದೆ. ಶ್ರೀಹರಿ ನಾರಾಯಣನು ವೈಕುಂಠ ದ್ವಾರವನ್ನು ತೆರೆದು ತನ್ನ ದರ್ಶನವನ್ನು ನೀಡುವ ದಿನವೇ ಈ ವೈಕುಂಠ ಏಕಾದಶಿ. ಈ ದಿನದಂದು ವೈಕುಂಠ (ವಿಷ್ಣುಲೋಕ, ಸ್ವರ್ಗದ) ಬಾಗಿಲು ತೆರೆದಿರುವ ದಿನ ಎಂಬ ಪ್ರತೀತಿ ಇರುವುದರಿಂದ ಅಂದು ವಿಷ್ಣು/ ವೆಂಕಟೇಶ್ವರ ದೇವಾಲಯ ದರ್ಶನ ಅತ್ಯಂತ ಮಹತ್ವ ಪಡೆದುಕೊಂಡಿದೆ.  ಈ ದಿನ ವಿಷ್ಣು ದೇವಾಲಯಳಲ್ಲಿ ದರ್ಶನ ಪಡೆದರೆ ಸ್ವರ್ಗ ಪ್ರಾಪ್ತಿಯಾಗುತ್ತದೆ ಎಂಬ ನಂಬಿಕೆ ಇದೆ. 

20. ಷಟ್‌ತಿಲ ಏಕಾದಶಿ :

ಪುಷ್ಯ ಮಾಸದ ಕೃಷ್ಣ ಪಕ್ಷದ ಏಕಾದಶಿ ದಿನವನ್ನು ಷಟ್‌ತಿಲ್‌ ಏಕಾದಶಿ, ಶಟ್ಟಿಲ ಏಕಾದಶಿ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ಈ ಏಕಾದಶಿಯು ಕೃಷ್ಣ ಪಕ್ಷದ 11 ನೇ ದಿನದಂದು ಬರುತ್ತದೆ. ಸಂಸ್ಕೃತದಲ್ಲಿ ಶಟ್  ಎಂದರೆ ಆರು ಮತ್ತು  ತಿಲ  ಎಂದರೆ ಎಳ್ಳು (ಆರು ವಿಧದ ಎಳ್ಳು) ಎಂದರ್ಥ. ಈ ದಿನದಂದು ವಿಷ್ಣುವನ್ನು ಪೂಜಿಸಲು ಎಳ್ಳನ್ನು ಆರು ವಿಭಿನ್ನ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ಬಳಸುವುದಕ್ಕೆ ವಿಶೇಷ ಮಹತ್ವವಿದೆ, ಆದ್ದರಿಂದ ಇದನ್ನು ತಿಲ್ದ ಏಕಾದಶಿ ಎಂದೂ ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ಭಕ್ತರು ತಮ್ಮ ಉಪವಾಸ ಭೋಜನಗಳಲ್ಲಿ ಎಳ್ಳನ್ನು ಸೇರಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾರೆ, ನೈವೇದ್ಯಗಳನ್ನು ತಯಾರಿಸುತ್ತಾರೆ ಮತ್ತು ಉದಾರತೆ ಮತ್ತು ನಮ್ರತೆಯ ಕ್ರಿಯೆಗಳಾಗಿ ದಾನ ಮಾಡುತ್ತಾರೆ. ಈ ಏಕಾದಶಿಯಂದು ದಾನ ಮಾಡುವುದರಿಂದ ವಿಷ್ಣುವಿನ ಕೃಪೆಗೆ ಪಾತ್ರರಾಗುತ್ತಾರೆ. ಈ ವ್ರತವನ್ನು ಆಚರಿಸುವವರು ಸಮೃದ್ಧಿ ಮತ್ತು ಮೋಕ್ಷವನ್ನು ಪಡೆಯುತ್ತಾರೆ.

21. ಜಯಾ ಏಕಾದಶಿ :

ಮೃಗಶಿರ (ಮಾಘ) ಮಾಸದ ಶುಕ್ಲ ಪಕ್ಷದ ಏಕಾದಶಿ ದಿನವನ್ನು ಜಯಾ ಏಕಾದಶಿ, ವ್ರತ ಏಕಾದಶಿ, ಭೂಮಿ ಏಕಾದಶಿ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ಈ ದಿನವು ಭೀಷ್ಮ ಪಂಚಕಕ್ಕೆ ಹತ್ತಿರದಲ್ಲಿದೆ; ಆದ್ದರಿಂದ ಇದಕ್ಕೆ ಭೀಷ್ಮ ಏಕಾದಶಿ ಎಂಬ ಹೆಸರೂ ಬಂದಿದೆ. ಈ ಏಕಾದಶಿಯು ಶುಕ್ಲ ಪಕ್ಷದ 11 ನೇ ದಿನದಂದು ಬರುತ್ತದೆ. ಈ ದಿನದ ವ್ರತಾಚರಣೆ ಆತ್ಮ ಮತ್ತು ಹೃದಯದ ಶುದ್ಧೀಕರಣಕ್ಕೆ ಕಾರಣವಾಗುತ್ತದೆ ಎಂದು ನಂಬಲಾಗಿದೆ, ಮತ್ತು ಉಪವಾಸ ಆಚರಿಸುವ ಮೂಲಕ ಪಾಪಗಳನ್ನು ತೊಡೆದುಹಾಕಲು ನಿಮಗೆ ಉತ್ತಮ ಅವಕಾಶ ಸಿಗುತ್ತದೆ.

22. ವಿಜಯಾ ಏಕಾದಶಿ :

ಮೃಗಶಿರ (ಮಾಘ) ಮಾಸದ ಶುಕ್ಲ ಪಕ್ಷದ ಏಕಾದಶಿ ದಿನವನ್ನು ವಿಜಯಾ ಏಕಾದಶಿ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ಈ ಏಕಾದಶಿಯು ಕೃಷ್ಣ ಪಕ್ಷದ 11 ನೇ ದಿನದಂದು ಬರುತ್ತದೆ. ವಿಜಯ ಎಂದರೇ “ಗೆಲುವು” ಎಂದರ್ಥ. ಕಲಿಯುಗದಲ್ಲಿ, ಎಲ್ಲಾ ರೋಗಗಳು, ದೋಷಗಳು ಮತ್ತು ಶತ್ರುಗಳ ಮೇಲೆ ವಿಜಯವನ್ನು ನೀಡುವ ವ್ರತವನ್ನು ವಿಜಯ ಏಕಾದಶಿ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ಈ ದಿನ ಸಂಪೂರ್ಣ ಉಪವಾಸ ಆಚರಿಸುವುದರಿಂದ ಭಕ್ತರು ಈ ಜನ್ಮದಲ್ಲಿ ಮಾತ್ರವಲ್ಲದೆ ಮುಂದಿನ ಜನ್ಮದಲ್ಲೂ ಗೆಲುವು ಮತ್ತು ಯಶಸ್ಸನ್ನು ಪಡೆಯಲು ಸಹಾಯ ಮಾಡುತ್ತದೆ. ಈ ದಿನದ ಪ್ರಾಮಾಣಿಕ ಆಚರಣೆಯು ನಮಗೆ ಉತ್ತಮ ಆರೋಗ್ಯ, ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕತೆ, ಮನಸ್ಸಿನ ಶಾಂತಿ ಮತ್ತು ಆಸೆಗಳನ್ನು ಈಡೇರಿಸಲು ಸಹಾಯ ಮಾಡುತ್ತದೆ. 

23. ಅಮಲಕೀ (ಅಮಲಕ ) ಏಕಾದಶಿ :

ಫಾಲ್ಗುಣ ಮಾಸದ ಶುಕ್ಲ ಪಕ್ಷದ ಏಕಾದಶಿ ದಿನವನ್ನು ಅಮಲಕೀ (ಅಮಲಕ ) ಏಕಾದಶಿ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ಈ ಏಕಾದಶಿಯು ಶುಕ್ಲ ಪಕ್ಷದ 11 ನೇ ದಿನದಂದು ಬರುತ್ತದೆ. ಇದು ಅಮಲಕಾ ಅಥವಾ ಆಮ್ಲಾ ಮರದ ಆಚರಣೆಯಾಗಿದೆ. ಈ ಶುಭದಿನದಂದು ಭಗವಾನ್‌ ಮಹಾವಿಷ್ಣುವನ್ನು ಪೂಜಿಸುವುದರ ಜೊತೆಗೆ ನೆಲ್ಲಿಕಾಯಿಯ ಮರಕ್ಕೆ ಪೂಜೆ ಮಾಡುವದು ವಿಶೇಷ. ಪದ್ಮ ಪುರಾಣದ ಪ್ರಕಾರ, ಆಮ್ಲಾ ಮರವು ವಿಷ್ಣುವಿಗೆ ತುಂಬಾ ಪ್ರಿಯವಾಗಿದ್ದು ಈ ವೃಕ್ಷವನ್ನು ಪೂಜಿಸುವುದರಿಂದ ಭಗವಾನ್‌ ಮಹಾವಿಷ್ಣುವನ್ನು ಪೂಜಿಸಿದಷ್ಟೇ ಪುಣ್ಯ ದೊರೆಯುತ್ತದೆ. ಈ ಏಕಾದಶಿ ಉಪವಾಸ ಮಾಡುವದರಿಂದ ಅದೃಷ್ಟ, ಸಮೃದ್ಧಿ ಮತ್ತು ಸಂತೋಷ ಸಿಗುತ್ತದೆ. ಈ ಏಕಾದಶಿ ಉಪವಾಸ ಮಾಡುವವರು ಜನನ ಮತ್ತು ಮರಣದ ಬಂಧನದಿಂದ ಮುಕ್ತರಾಗುತ್ತಾರೆ ಎಂದು ನಂಬಲಾಗುತ್ತದೆ.

24. ಪಾಪಮೋಚಿನಿ ಏಕಾದಶಿ :

ಫಾಲ್ಗುಣ ಮಾಸದ ಕೃಷ್ಣ ಪಕ್ಷದ ಏಕಾದಶಿ ದಿನವನ್ನು ಪಾಪಮೋಚಿನಿ, ಪಾಪವಿಮೋಚನಿ ಏಕಾದಶಿ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ಈ ಏಕಾದಶಿಯು ಕೃಷ್ಣ ಪಕ್ಷದ 11 ನೇ ದಿನದಂದು ಬರುತ್ತದೆ. “ಪಾಪವಿಮೋಚನಿ ಎಂದರೆ “ಪಾಪಗಳನ್ನು ಹೋಗಲಾಡಿಸುವವಳು” ಪಾಪಮೋಚಿನಿ ಏಕಾದಶಿಯು ವ್ರತಗಳಲ್ಲಿ ಕೊನೆಯ ಏಕಾದಶಿ ವ್ರತವೆಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ಪಾಪಮೋಚನಿ ಏಕಾದಶಿ ವ್ರತವನ್ನು ಆಚರಿಸುವುದರಿಂದ ವ್ಯಕ್ತಿಯು ತನ್ನೆಲ್ಲಾ ಪಾಪಗಳಿಂದ ಮುಕ್ತಗೊಳ್ಳುತ್ತಾನೆ ಎನ್ನುವ ನಂಬಿಕೆಯಿದೆ.

25. ಪದ್ಮಿನಿ ವಿಶುದ್ಧ ಏಕಾದಶಿ :

ಪದ್ಮಿನಿ ವಿಶುದ್ಧ ಏಕಾದಶಿಯು ಜುಲೈ-ಆಗಸ್ಟ್‌ನಲ್ಲಿ ಬರುತ್ತದೆ, ಇದನ್ನು ಶುಕ್ಲ ಪಕ್ಷ ಅಧಿಕ ಮಾಸ ಏಕಾದಶಿ ಎಂದೂ ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ಲೌಕಿಕ ಬಯಕೆಗಳ ಈಡೇರಿಕೆಗಾಗಿ ಈ ದಿನದಂದು ಉಪವಾಸವನ್ನು ಆಚರಿಸಲು ಮತ್ತು ಭಗವಾನ್ ವಿಷ್ಣು ಅಥವಾ ಪುರುಷೋತ್ತಮನನ್ನು ಸಮಾಧಾನಪಡಿಸಲು ಇದು ಅತ್ಯಂತ ಮಹತ್ವದ ಏಕಾದಶಿಯಾಗಿದೆ.

26. ಪರಮ ಶುದ್ಧ ಏಕಾದಶಿ :

ಪರಮ ಶುದ್ಧ ಏಕಾದಶಿಯು ಅಧಿಕ ಮಾಸ್ ಅಥವಾ ಮಾಲಾ ಮಾಸ ಏಕಾದಶಿಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದಾಗಿದೆ, ಇದು 3 ವರ್ಷಗಳಿಗೊಮ್ಮೆ ಬರುತ್ತದೆ. ಈ ಅಧಿಕ ಮಾಸ ಕೃಷ್ಣ ಪಕ್ಷ ಏಕಾದಶಿಯು ಭಗವಾನ್ ವಿಷ್ಣುವಿಗೆ ಪ್ರಿಯವಾಗಿದೆ, ಪರಮ ಶುದ್ಧ ಏಕಾದಶಿ ವ್ರತವನ್ನು ಆಚರಿಸುವುದರಿಂದ ಬಡತನ ನಿವಾರಣೆಯಾಗುತ್ತದೆ, ಸಮೃದ್ಧಿ ಮತ್ತು ಸಂಪತ್ತು ಬರುತ್ತದೆ ಎನ್ನುತ್ತಾರೆ.

ಏಕಾದಶಿ ವ್ರತವನ್ನು ಆಚರಿಸುವಲ್ಲಿ ಪಾಲಿಸಬೇಕಾದ ನಿಯಮಗಳು :

ಉಪವಾಸವನ್ನು ಆಚರಿಸುವುದು. ಉಪವಾಸದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಹಣ್ಣುಗಳನ್ನು ತಿನ್ನಬಹುದಾಗಿದ್ದು, ಹಣ್ಣುಗಳನ್ನು ತಿನ್ನುವುದು ಮಂಗಳಕರವೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.

ಉಪವಾಸವು ಸೂರ್ಯೋದಯದಿಂದ ಪ್ರಾರಂಭವಾಗಿ ಸೂರ್ಯಾಸ್ತದ ನಂತರ ಕೊನೆಗೊಳ್ಳಿಸುವುದು.

ಮಡಿಯನ್ನುಟ್ಟು ಯಾವುದೇ ವಿಷ್ಣು ಅಥವಾ ಅವನ ಅವತಾರ ದೇವಸ್ಥಾನಕ್ಕೆ ಹೋಗಿ ಪ್ರಾರ್ಥನೆ ಸಲ್ಲಿಸುವುದು.

ದಿನವಿಡೀ ವಿಷ್ಣುವನ್ನು ಸ್ಮರಿಸುತ್ತಾ ಮತ್ತು ಆತನ ಹೆಸರನ್ನು ಜಪಿಸುತ್ತಿರಲು ಪ್ರಯತ್ನಿಸಿ, ವಿಷ್ಣು ಸಹಸ್ರನಾಮ ನಾಮ ಪಠಿಸುವುದು ಉತ್ತಮ.

ಏಕಾದಶಿ ಉಪವಾಸದ ಮಹತ್ವ :

ಏಕಾದಶಿ ಉಪವಾಸವು ಹಿಂದೂ ಧರ್ಮದಲ್ಲಿ ಒಂದು ಪ್ರಮುಖ ಉಪವಾಸವಾಗಿದ್ದು, ಏಕಾದಶಿಯಂದು ಉಪವಾಸವನ್ನು ಮಾಡುವುದರಿಂದ ವಿಷ್ಣುವಿನ ಕೃಪೆ, ಆಶೀರ್ವಾದವನ್ನು ಪಡೆದುಕೊಳ್ಳಬಹುದಾಗಿದೆ. ಏಕಾದಶಿ ಉಪವಾಸವು ವ್ಯಕ್ತಿಯ ಪಾಪಗಳನ್ನು ಪರಿಹಾರ ಮಾಡುತ್ತದೆ. ಏಕಾದಶಿ ವ್ರತದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಭಕ್ತರು ಉಪವಾಸವಿದ್ದು ವಿಷ್ಣು ದೇವರನ್ನು ಪೂಜಿಸುತ್ತಾರೆ. ಈ ದಿನ ಧ್ಯಾನ, ಭಜನೆ ಮತ್ತು ದೇವರ ಕಥೆಗಳನ್ನು ಕೇಳಲಾಗುತ್ತದೆ. ಏಕಾದಶಿಯಂದು ಉಪವಾಸವು ದೈಹಿಕ, ಮಾನಸಿಕ ಮತ್ತು ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಪ್ರಗತಿಗೆ ಕಾರಣವಾಗುತ್ತದೆ.

ಅತ್ಯಂತ ಫಲಪ್ರದ ಏಕಾದಶಿ

ನಿರ್ಜಲ ಏಕಾದಶಿಯನ್ನು ಅತ್ಯಂತ ಶಕ್ತಿಶಾಲಿ ಮತ್ತು ಫಲಪ್ರದವೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಈ ದಿನದಂದು, ಭಕ್ತರು  ಉಪವಾಸ ಆಚರಿಸುವಾಗ ಯಾವುದೇ ಹಣ್ಣು-ಹಂಪಲುಗಳನ್ನಾಗಲಿ ಏನನ್ನೂ ತಿನ್ನುವುದಿಲ್ಲ ಅಥವಾ ಕುಡಿಯುವುದಿಲ್ಲ. ಆದ್ದರಿಂದ, ಇದು ವ್ಯಕ್ತಿಯ ಮಾನಸಿಕ ಮತ್ತು ದೈಹಿಕ ಶಕ್ತಿಯ ಮಿತಿಗಳನ್ನು ಪರೀಕ್ಷಿಸುತ್ತದೆ. ಆದ್ದರಿಂದ ನಿರ್ಜಲ ಏಕಾದಶಿಯನ್ನು ಆಚರಿಸುವುದು ಅತ್ಯಂತ ಕಷ್ಟಕರವಾದದ್ದು ಮತ್ತು ಫಲಪ್ರದವಾದದ್ದು ಎನ್ನಲಾಗುತ್ತದೆ.