ಕರ್ನಾಟಕದ ಒಂಬತ್ತು ಪ್ರಸಿದ್ಧ ದೇವಿ (ನವಶಕ್ತಿ) ದೇವಾಲಯಗಳು ಮತ್ತು ವಿಶೇಷತೆಗಳು

ಕರ್ನಾಟಕದಲ್ಲಿ 9 ದೇವಿ (ನವಶಕ್ತಿ) ದೇವಾಲಯಗಳು ಇಲ್ಲಿವೆ, ಅವುಗಳ ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಮಹತ್ವ ಮತ್ತು ಭಕ್ತಿಗೆ ಹೆಸರುವಾಸಿಯಾಗಿದೆ. ಚಾಮುಂಡೇಶ್ವರಿ ದೇವಾಲಯ, ಕೊಲ್ಲೂರು ಮೂಕಾಂಬಿಕಾ ದೇವಾಲಯ, ಶೃಂಗೇರಿ ಶಾರದಾಂಬ ದೇವಾಲಯ, ಶ್ರೀ ಅನ್ನಪೂರ್ಣೇಶ್ವರೀ ದೇವಾಲಯ, ಬಾದಾಮಿ ಬನಶಂಕರಿ ದೇವಾಲಯ, ಭದ್ರಕಾಳಿ ದೇವಾಲಯ, ಕಟೀಲು ದುರ್ಗಾ ಪರಮೇಶ್ವರಿ ದೇವಾಲಯ, ಶಿರಸಿ ಮಾರಿಕಾಂಬಾ ದೇವಾಲಯ, ರೇಣುಕಾ ಯಲ್ಲಮ್ಮ ದೇವಿ ದೇವಾಲಯ.

ದೇವಾಲಯದ ಇತಿಹಾಸದ ಬಗ್ಗೆ ಹೆಚ್ಚು ವಿವರವಾದ ನೋಟ, ಸ್ಥಳ, ದೇವಿಯ ಕುರಿತಾದ ಪುರಾಣ ಕಥೆ, ಮತ್ತು ಮಹತ್ವ ಇಲ್ಲಿದೆ:

1. ಚಾಮುಂಡೇಶ್ವರಿ ದೇವಾಲಯ – ಮೈಸೂರು

ಮೈಸೂರು ನಗರದಲ್ಲಿನ ಬೆಟ್ಟದ ಮೇಲಿರುವ ಚಾಮುಂಡೇಶ್ವರಿ ದೇವಾಲಯವು ಪವಿತ್ರವಾದ ಸ್ವರ್ಗವಾಗಿದ್ದು, ರಾಕ್ಷಸ ಮಹಿಷಾಸುರನನ್ನು ಸಂಹರಿಸಿ ಈ ಪ್ರದೇಶಕ್ಕೆ ಶಾಂತಿ ತಂದ ದುರ್ಗಾ ದೇವಿಯ ಉಗ್ರ ರೂಪಕ್ಕೆ ಸಮರ್ಪಿತವಾಗಿದೆ. ಚಾಮುಂಡೇಶ್ವರಿ(ದುರ್ಗಾ ದೇವಿ)ಯನ್ನು ಸಿಂಹದ ಮೇಲೆ ಸವಾರಿ ಮಾಡುವ ಎಂಟು ಕೈಗಳಲ್ಲಿ ಎಂಟು ಆಯುಧ ಹಿಡಿದಿರುವ ಯೋಧ ದೇವತೆಯಾಗಿ ಚಿತ್ರಿಸಲಾಗಿದೆ. ಮೈಸೂರಿನಲ್ಲಿರುವ ಆಕೆಯ ಈ ದೇವಾಲಯವು ಅತ್ಯಂತ ಪ್ರಸಿದ್ಧ51 ಮಹಾ ಶಕ್ತಿ ಪೀಠಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದಾಗಿರುವ (ಸತಿ ದೇವಿ(ಪಾರ್ವತಿ ದೇವಿ)ಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ) ಪವಿತ್ರ ಕ್ಷೇತ್ರವಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಇದನ್ನು ಸ್ತ್ರೀ ಶಕ್ತಿಯ ಪ್ರಬಲ ಕೇಂದ್ರವೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗಿದೆ. ಪೂಜ್ಯ ದೇವತೆಯಾಗಿ, ಚಾಮುಂಡೇಶ್ವರಿ ದೇವಿಯನ್ನು ಭಕ್ತರು ರಕ್ಷಣೆ, ಶಕ್ತಿ ಮತ್ತು ಮಾರ್ಗದರ್ಶನಕ್ಕಾಗಿ ಪೂಜಿಸುತ್ತಾರೆ. ಆಕೆಯ ಕಥೆಯು ಮೈಸೂರು ಬಳಿಯ ಚಾಮುಂಡಿ ಬೆಟ್ಟದಲ್ಲಿ ಎಮ್ಮೆ ತಲೆಯ ರಾಕ್ಷಸ ಮಹಿಷಾಸುರನನ್ನು ವಧಿಸುವ ಸುತ್ತ ಸುತ್ತುತ್ತದೆ.

ದಂತ ಕಥೆ:

ಕಥೆಯ ಪ್ರಕಾರ, ಮಹಿಷಾಸುರನು ಬಹಳ ಶಕ್ತಿಯುತವಾದ ರಾಕ್ಷಸನಾಗಿದ್ದನು. ಮಹಿಷಾಸುರ ಎಂಬ ಪ್ರಬಲ ರಾಕ್ಷಸನು ಈ ಪ್ರದೇಶವನ್ನು ಭಯಭೀತಗೊಳಿಸಿದನು ಮತ್ತು ಬ್ರಹ್ಮನಿಂದ ಅವನಿಗೆ ಅಮರತ್ವ ದೊರೆಯಿತು. ಅವನು ತನ್ನ ಶಕ್ತಿಯಿಂದ ದೇವತೆಗಳನ್ನು ಸೋಲಿಸಿ, ಸ್ವರ್ಗದಿಂದ ಹೊರಹಾಕಿದ್ದನು. ಮಹಿಷಾಸುರನನ್ನು ಸೋಲಿಸಲು ಸಾಧ್ಯವಾಗದ ದೇವತೆಗಳು ಅವನ ಭಯಂಕರ ಆಡಳಿತದಿಂದ ಬೇಸತ್ತು, ವಿಷ್ಣು ಮತ್ತು ಶಿವನ ಬಳಿ ಸಹಾಯಕ್ಕಾಗಿ ಹೋದರು. ಆಗ ವಿಷ್ಣು ಮತ್ತು ಶಿವ ತಮ್ಮ ಶಕ್ತಿಗಳನ್ನು ಒಟ್ಟುಗೂಡಿಸಿ, ದೇವಿ ದುರ್ಗೆಯನ್ನು ಸೃಷ್ಟಿಸಿದರು. ನಂತರ ಅವಳು ರಾಕ್ಷಸನ ವಿರುದ್ಧ ಹೋರಾಡಲು ಚಾಮುಂಡೇಶ್ವರಿಯ ರೂಪವನ್ನು ತೆಗೆದುಕೊಂಡಳು. ಚಾಮುಂಡೇಶ್ವರಿಯು ಸಿಂಹದ ಮೇಲೆ ಸವಾರಿ ಮಾಡಿ ತ್ರಿಶೂಲವನ್ನು ಹಿಡಿದು, ರಾಕ್ಷಸನು ಆಳುತ್ತಿದ್ದ ಚಾಮುಂಡಿ ಬೆಟ್ಟಗಳಲ್ಲಿ ಮಹಿಷಾಸುರನೊಂದಿಗೆ ಭೀಕರ ಯುದ್ಧದಲ್ಲಿ ತೊಡಗಿದಳು. ಕೊನೆಗೆ ಹತ್ತು ದಿನಗಳ ಯುದ್ಧದ ನಂತರ, ಚಾಮುಂಡೇಶ್ವರಿ ಅಂತಿಮವಾಗಿ ತನ್ನ ತ್ರಿಶೂಲದಿಂದ ಮಹಿಷಾಸುರನನ್ನು ಕೊಂದಳು. ಇದರಿಂದ ದೇವತೆಗಳು ಸಂತೋಷಗೊಂಡರು ಮತ್ತು ಭೂಮಿಯಲ್ಲಿ ಶಾಂತಿ ನೆಲೆಸಿತು. ಒಟ್ಟಾರೆಯಾಗಿ ಹೇಳುವುದಾದರೇ, ದೇವಿ ಚಾಮುಂಡೇಶ್ವರಿ, ತನ್ನ ಉಗ್ರ ರೂಪದಲ್ಲಿ, ಆ ಪ್ರದೇಶವನ್ನು ಭಯಭೀತಗೊಳಿಸುತ್ತಿದ್ದ ರಾಕ್ಷಸ ಮಹಿಷಾಸುರನ ವಿರುದ್ಧ ಹೋರಾಡಿದಳು. ಚಾಮುಂಡೇಶ್ವರಿ ಯುದ್ಧದಲ್ಲಿ ಮಹಿಷಾಸುರನ ಮೇಲೆ ಜಯಗಳಿಸಿ, ಅವನ ದುಷ್ಟ ಹಿಡಿತದಿಂದ ಜಗತ್ತನ್ನು ರಕ್ಷಿಸಿದಳು. ”ಮಹಿಷಾಸುರ ಮರ್ದಿನಿ” (ಮಹಿಷಾಸುರನ ಸಂಹಾರಕಿ) ಎಂಬ ಬಿರುದನ್ನು ಗಳಿಸಿದಳು.

ಮೈಸೂರಿನಲ್ಲಿ ನಡೆಯುವ ದಸರಾ ಹಬ್ಬದ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಈ ಮಹಾಕಾವ್ಯದ ಹೋರಾಟವನ್ನು ವಾರ್ಷಿಕವಾಗಿ ಆಚರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ, ಇದು ಯಾತ್ರಿಕರು ಮತ್ತು ಭಕ್ತರನ್ನು ದೇವಾಲಯದ ಮೈದಾನಕ್ಕೆ ಆಕರ್ಷಿಸುತ್ತದೆ. ದೇವಾಲಯಕ್ಕೆ ಹೋಗುವ ಅಂಕುಡೊಂಕಾದ ರಸ್ತೆಗಳನ್ನು ನೀವು ಹತ್ತುತ್ತಿದ್ದಂತೆ, ಗಾಳಿಯು ನಿರೀಕ್ಷೆಯಿಂದ ದಟ್ಟವಾಗುತ್ತದೆ. ದೇವಾಲಯದ ಪ್ರಾಚೀನ ಮೂಲಗಳು ಗಾಳಿಯ ಮೂಲಕ ಪಿಸುಗುಟ್ಟುತ್ತವೆ, ಇದು ಹಿಂದೂ ದೇವಾಲಯವು ಇರುವ “ತ್ರಿಮೂತ ಕ್ಷೇತ್ರ” ಎಂಬ ಪವಿತ್ರ ಸ್ಥಳದ ಬಗ್ಗೆ ಹೇಳುವ ಪೂಜ್ಯ ಸ್ಕಂದ ಪುರಾಣದ ಕಥೆಗಳನ್ನು ಪ್ರತಿಧ್ವನಿಸುತ್ತದೆ. ನೀವು ದೇವಾಲಯವನ್ನು ಪ್ರವೇಶಿಸುತ್ತಿದ್ದಂತೆ, ನಿಮ್ಮ ನೋಟವು ಅದರ ಅದ್ಭುತ ವಾಸ್ತುಶಿಲ್ಪದ ಮೇಲೆ ಬೀಳುತ್ತದೆ, ಇದು ದ್ರಾವಿಡ ವಿನ್ಯಾಸದ ಒಂದು ಮೇರುಕೃತಿಯಾಗಿದೆ. ಚತುರ್ಭುಜ ರಚನೆಯು ಪಾರಮಾರ್ಥಿಕ ಶಕ್ತಿಯನ್ನು ಹೊರಸೂಸುವಂತೆ ತೋರುತ್ತದೆ, ಆದರೆ ವಿಜಯನಗರ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ ಸೇರಿಸಲಾದ ಏಳು ಹಂತದ ‘ಗೋಪುರ’ (ಗೋಪುರ) ಅದು ಸ್ವರ್ಗವನ್ನು ತಲುಪಬಹುದು ಎಂದು ತೋರುತ್ತದೆ.

ಆದರೆ ಈ ದೇವಾಲಯವನ್ನು ವಿಶೇಷವಾಗಿಸುವುದು ವಾಸ್ತುಶಿಲ್ಪ ಮಾತ್ರವಲ್ಲ – ಅದರ ಸುತ್ತಲಿನ ರೂಪಾಂತರ ಮತ್ತು ಪುನರ್ಜನ್ಮದ ಕಥೆಗಳು ಸಹ. ಈ ದೇವಾಲಯವನ್ನು ನಿಜವಾಗಿಯೂ ಜೀವಂತಗೊಳಿಸಿದ್ದು ಒಡೆಯರ್ ರಾಜವಂಶ. ಶತಮಾನಗಳ ಕಾಲ, ಅವರು ಮೈಸೂರನ್ನು ಆಳಿದರು ಮತ್ತು ಅವರ ಪ್ರೋತ್ಸಾಹವು ಪ್ರಾಚೀನ ದೇವಾಲಯಕ್ಕೆ ಹೊಸ ಜೀವ ತುಂಬಿತು. ನವೀಕರಣಗಳು ಮತ್ತು ವಿಸ್ತರಣೆಗಳನ್ನು ಮಾಡಲಾಯಿತು, ದೇವಾಲಯವನ್ನು ಮಹತ್ವದ ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಮತ್ತು ಧಾರ್ಮಿಕ ಕೇಂದ್ರವಾಗಿ ಪರಿವರ್ತಿಸಲಾಯಿತು. ಉದಾಹರಣೆಗೆ, ಕೃಷ್ಣರಾಜ ಒಡೆಯರ್ III 1827 ರಲ್ಲಿ ದೇವಾಲಯವನ್ನು ದುರಸ್ತಿ ಮಾಡಿ, ಪವಿತ್ರ ಸ್ಥಳದ ಮೇಲೆ ತನ್ನ ಗುರುತು ಬಿಟ್ಟಿದ್ದಾನೆಂದು ಹೇಳಲಾಗುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ನಂತರ ಇನ್ನೊಬ್ಬ ಒಡೆಯರ್ ಆಡಳಿತಗಾರರಿಂದ ಸೇರಿಸಲ್ಪಟ್ಟ ಅಂತಿಮ ಕಲಾಕೃತಿಗಳೊಂದಿಗೆ ಅದ್ಭುತವಾದ ಚಿನ್ನದ ಲೇಪಿತ ‘ಗೋಪುರ’ ಇದೆ, ಇದು ನಂಬಿಕೆಯ ದಾರಿ ದೀಪದಂತೆ ಹೊಳೆಯುತ್ತಿದೆ ಹಾಗೂ ಬೆಟ್ಟದ ಮೇಲೆ ಹೃದಯಭಾಗದಲ್ಲಿ ಮಹಿಷಾಸುರನ ಸೋಲಿನ ದಂತಕಥೆ ಇದೆ.

ನೀವು ದೇವಾಲಯ ಸಂಕೀರ್ಣದ ಮೂಲಕ ಅಲೆದಾಡುವಾಗ, ನಿಮ್ಮ ಕಣ್ಣುಗಳು 15 ಅಡಿಗಳಿಗಿಂತ ಹೆಚ್ಚು ಎತ್ತರದ ಬೃಹತ್ ನಂದಿ”ಧ್ರುವ ಬ್ರಹ್ಮ ಎಂದೂ ಕರೆಯಲ್ಪಡುವ ನಂದಿ, ಶಿವನ ವಾಹನ” ಪ್ರತಿಮೆಯ ಮೇಲೆ ನೆಲೆಗೊಳ್ಳುತ್ತವೆ! ಈ ಎತ್ತರದ ಆಕೃತಿಯು ದೈವಿಕ ಲೋಕದ ಪ್ರವೇಶದ್ವಾರವನ್ನು ಕಾಪಾಡುವಂತೆ ತೋರುತ್ತದೆ, ಮತ್ತು ನಿಷ್ಠೆ, ಸ್ಥಿರತೆ, ಪೂಜೆ ಮತ್ತು ರಕ್ಷಣೆಯನ್ನು ಸಾಕಾರಗೊಳಿಸುವ ಪ್ರಬಲ ಸಂಕೇತವಾಗಿದೆ ಹಾಗೂ ಅದರ ಉಪಸ್ಥಿತಿಯು ಶಾಂತ ಮತ್ತು ಚೈತನ್ಯದಾಯಕವಾಗಿದೆ.

2. ಕೊಲ್ಲೂರು ಮೂಕಾಂಬಿಕಾ ದೇವಾಲಯ – ಕೊಲ್ಲೂರು

ಕರ್ನಾಟಕದ ಉಡುಪಿ ಜಿಲ್ಲೆಯ ಬೈಂದೂರು ತಾಲೂಕಿನಲ್ಲಿರುವ ನವಶಕ್ತಿ ದೇವಾಲಯಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದಾದ ಕೊಲ್ಲೂರು ಮೂಕಾಂಬಿಕಾ ದೇವಾಲಯದ ಇತಿಹಾಸವು ದಂತ ಕಥೆಗಳು ಮತ್ತು ಸಂಪ್ರದಾಯಗಳೊಂದಿಗೆ ಆಳವಾಗಿ ಹೆಣೆದುಕೊಂಡಿದೆ. ಇದು ಪ್ರಾಚೀನ ದೇವಾಲಯ ಎಂದು ನಂಬಲಾಗಿದೆ, ಚಿನ್ನದ ಲೇಪಿತ ದ್ವಜಸ್ಥಂಬ ಮತ್ತು ದೀಪಸ್ತಂಬ ಸೇರಿದಂತೆ ದೇವಾಲಯದ ವಾಸ್ತುಶಿಲ್ಪವು ಸಹ ಗಮನಾರ್ಹವಾಗಿದೆ. ಪ್ರಸ್ತುತ ದೇವತೆಯ ವಿಗ್ರಹವನ್ನು 8 ನೇ ಶತಮಾನದಲ್ಲಿ ಆದಿ ಶಂಕರಾಚಾರ್ಯರು ಪ್ರತಿಷ್ಠಾಪಿಸಿದರು. ಈ ದೇವಾಲಯವು ಶಕ್ತಿ, ಸರಸ್ವತಿ ಮತ್ತು ಮಹಾಲಕ್ಷ್ಮಿಯ ಅಭಿವ್ಯಕ್ತಿಯಾಗಿ ಪೂಜಿಸಲ್ಪಡುತ್ತದೆ (ದೇವಿಯನ್ನು ಬೆಳಿಗ್ಗೆ ಸರಸ್ವತಿಯಾಗಿ, ಮಧ್ಯಾಹ್ನ ಲಕ್ಷ್ಮಿಯಾಗಿ ಮತ್ತು ಸಂಜೆ ಪಾರ್ವತಿಯಾಗಿ ಪೂಜಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ) ಮತ್ತು ಇದು ಆದಿ ಪರಾಶಕ್ತಿ ಮತ್ತು ಜ್ಯೋತಿರ್ಲಿಂಗ ಎರಡರಲ್ಲೂ ದೈವಿಕ ಸ್ತ್ರೀ ಶಕ್ತಿಯನ್ನು ಸಾಕಾರಗೊಳಿಸುತ್ತದೆ. ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಜ್ಞಾನೋದಯವನ್ನು ಬಯಸುವವರಿಗೆ ಪವಿತ್ರ ತಾಣವಾಗುವುದರ ಜೊತೆಗೆ ಇದು ಒಂದು ಪ್ರಮುಖ ಯಾತ್ರಾ ಸ್ಥಳವಾಗಿದೆ. ದೇವಾಲಯದ ಮೂಲವು ಕೋಲ ಮಹರ್ಷಿ ಮತ್ತು ಅವರ ತಪಸ್ಸಿಗೆ ಮತ್ತು ದೇವತೆಯಿಂದ ಮೂಕ (ಮೂಕ) ವನ್ನಾಗಿ ಮಾಡಲ್ಪಟ್ಟ ರಾಕ್ಷಸ ಮೂಕಾಸುರನಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದೆ.

ದಂತ ಕಥೆ:

ಹಿಂದೂ ಪುರಾಣದ ಕ್ಷೇತ್ರದಲ್ಲಿ, ಧೈರ್ಯ, ಶಕ್ತಿ ಮತ್ತು ದೈವಿಕ ಹಸ್ತಕ್ಷೇಪವನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿರುವ ಮೂಕಾಂಬಿಕಾ ದೇವಿಯ ಸುತ್ತ ಒಂದು ಪೌರಾಣಿಕ ಕಥೆ ತೆರೆದುಕೊಳ್ಳುತ್ತದೆ. ಈ ಕಥೆಯು ಈ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ವಿನಾಶವನ್ನುಂಟು ಮಾಡಿದ ಭೀಕರ ರಾಕ್ಷಸ ಮೂಕಾಸುರನ ಮೇಲೆ ಅವಳ ವಿಜಯದ ಸುತ್ತ ಸುತ್ತುತ್ತದೆ. ಬ್ರಹ್ಮಸುರನು ಒಂದು ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಪ್ರಬಲ ರಾಕ್ಷಸನಾಗಿದ್ದನು, ಅವನ ಅಸಾಧಾರಣ ಸಮರ ಕೌಶಲ್ಯ ಮತ್ತು ದೃಢ ನಿಶ್ಚಯಕ್ಕೆ ಹೆಸರುವಾಸಿಯಾಗಿದ್ದನು. ತನ್ನ ಶಕ್ತಿಯನ್ನು ವೃದ್ಧಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಪ್ರಯತ್ನಿಸುತ್ತಾ, ಅವನು ಬ್ರಹ್ಮನನ್ನು ಕುರಿತು ತೀವ್ರವಾದ ತಪಸ್ಸನ್ನು ಕೈಗೊಂಡನು, ತಪಸ್ಸಿನ ಮೂಲಕ ಬ್ರಹ್ಮನಿಂದ ಯಾವುದೇ ಸುರ, ಅಸುರ, ಯಕ್ಷ, ರಾಕ್ಷಸ, ಕಿನ್ನರ ಕಿಂಪುರುಷರಿಂದಾಗಲಿ, ಪಶು, ಪಕ್ಷಿ, ಪ್ರಾಣಿಯಿಂದಾಗಲಿ, ಯಾವುದೇ ಪುರುಷ ಸಿಂಹನಿಂದಲೂ ತನಗೇ ಸಾವು ಬರದಂತೆ  ವರಗಳನ್ನು ಪಡೆದನು. ಅವನ ಅಟ್ಟಹಾಸದಿಂದ ಋಷಿ ಮುನಿಗಳು, ದೇವತೆಗಳು ತೊಂದರೆಗೊಳಗದರು. ಬ್ರಹ್ಮಸುರನು ಯಾವುದೇ ಹೆಣ್ಣುಶಕ್ತಿಯಿಂದಾಲೂ ಸಾವು ಬರದಂತೆ ವರ ಪಡೆಯಲು ಮತ್ತೆ ಶಿವನನ್ನು ಕುರಿತು ತಪಸ್ಸನ್ನು ಆಚರಿಸಲು ಹೋರಟನು, ಆದರೆ ದೈವಿಕ ಹಸ್ತಕ್ಷೇಪದಿಂದಾಗಿ ಮೂಕನಾದನು, ಆದ್ದರಿಂದ ಅವನಿಗೆ “ಮೂಕ” (ಮೂಗ ಎಂದರ್ಥ) ಎಂಬ ಹೆಸರು ಬಂದಿತು. ಅಂದಿನಿಂದ ಅವನು ಮೂಕಾಸುರನೆಂದೇ ಪ್ರಸಿದ್ಧನಾದನು. ಅವನ ಗಾಯನ ಸಾಮರ್ಥ್ಯಗಳು ಕಡಿಮೆಯಾಗಿದ್ದರೂ, ಮೂಕಾಸುರನು ತನ್ನ ಉಳಿದ ಶಕ್ತಿಗಳನ್ನು ಬಳಸಿಕೊಂಡು ಮತ್ತಷ್ಟು ತೊಂದರೆ ಉಂಟು ಮಾಡಿದನು. ಆ ಪ್ರದೇಶದ ಮೇಲೆ ವಿನಾಶವನ್ನುಂಟು ಮಾಡುತ್ತಲೇ ಇದ್ದನು. ಮೂಕಾಸುರನ ದುಷ್ಟ ಕೃತ್ಯಗಳಿಂದ ವಿಚಲಿತನಾದ ಋಷಿ ಕೋಲ ಮಹರ್ಷಿಯ ಗಮನವನ್ನು ಸೆಳೆದವು, ಅವರು ಮೂಕಾಸುರನು ಭೂಮಿಯನ್ನು ನಿರಂತರವಾಗಿ ಭಯ ಭೀತಗೊಳಿಸುವುದರಿಂದ ತೀವ್ರವಾಗಿ ತೊಂದರೆಗೀಡಾದರು. ರಾಕ್ಷಸನನ್ನು ಸಂಹರಿಸಲು ದೈವಿಕ ಸಹಾಯವನ್ನು ಕೋರಿ ಕೋಲ ಮಹರ್ಷಿಯು ಶಿವನ ಪತ್ನಿ ಪಾರ್ವತಿ ದೇವಿಯನ್ನು ಮನಃ ಪೂರ್ವಕವಾಗಿ ಪ್ರಾರ್ಥಿಸಿದರು. ಋಷಿಯ ಮನವಿ ಮತ್ತು ಪ್ರದೇಶದ ಯೋಗಕ್ಷೇಮದ ಬಗ್ಗೆ ಕಾಳಜಿಯಿಂದ ಭಾವುಕರಾದ ಪಾರ್ವತಿ ಮಧ್ಯ ಪ್ರವೇಶಿಸಲು ನಿರ್ಧರಿಸಿದರು. ಪಾರ್ವತಿ ದೇವಿಯಾದ ಅಂಬಿಕೆಯು ತನ್ನ ಉಗ್ರ ರೂಪವನ್ನು ತೆಗೆದುಕೊಂಡು, ರಾಕ್ಷಸ ಮೂಕಾಸುರನನ್ನು ಎದುರಿಸಲು ಭೂಮಿಗೆ ಇಳಿದಳು. ಅವಳ ಆಗಮನವು ಅವನ ಪ್ರತಿಧ್ವನಿಸುವ ಘರ್ಜನೆಯನ್ನು ಎದುರಿಸಿತು, ಭೂಮಿಯಾದ್ಯಂತ ಪ್ರತಿಧ್ವನಿಸಿತು ಮತ್ತು ಅದನ್ನು ಕೇಳಿದ ಎಲ್ಲರ ಹೃದಯಗಳಲ್ಲಿ ಭಯವನ್ನು ಉಂಟುಮಾಡಿತು. ತನ್ನ ದೈವಿಕ ಶಕ್ತಿಯನ್ನು ಬಳಸಿಕೊಂಡು, ಮೂಕ ರಾಕ್ಷಸ ಮೂಕಾಸುರನೊಂದಿಗೆ ಮಹಾಕಾವ್ಯದ ಯುದ್ಧದಲ್ಲಿ ತೊಡಗಿದಳು. ಇಬ್ಬರು ಹೋರಾಟಗಾರರು ಅದ್ಭುತವಾದ ಯುದ್ಧ ಪರಾಕ್ರಮದಲ್ಲಿ ಘರ್ಷಣೆ ನಡೆಸಿದರು, ಜಗನ್ಮಾತೆ ಪಾರ್ವತಿ ದೇವಿಯ ದೃಢಸಂಕಲ್ಪ ಮತ್ತು ದೈವಿಕ ಶಕ್ತಿಯು ಅಂತಿಮವಾಗಿ ಮೂಕಾಸುರನಿಗೆ ಜಯಿಸಲು ಸಾಧ್ಯವಾಗದಷ್ಟು ದೊಡ್ಡದಾಗಿದೆ ಎಂದು ಸಾಬೀತಾಯಿತು. ಬಲವಾದ ಕೂಗಿನಿಂದ, ಅವಳು ರಾಕ್ಷಸನನ್ನು ಹೊಡೆದುರುಳಿಸಿ, ಆ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ಅವನ ಭಯಂಕರ ಆಳ್ವಿಕೆಯನ್ನು ಕೊನೆಗೊಳಿಸಿದಳು. ಮೂಕಾಸುರನನ್ನು ಸೋಲಿಸಿದ ನಂತರ ಅಂಬಿಕೆಯು  ಮೂಕಾಂಬಿಕಾ ದೇವಿಯಾಗಿ ಅವರ ಯುದ್ಧ ನಡೆದ ಸ್ಥಳವಾದ ಕೋಲ ಮಹರ್ಷಿಯ ಹೆಸರಿನಿಂದಲೇ ಪ್ರಸಿದ್ಧಿಯಾದ ಕೊಲ್ಲೂರಿನಲ್ಲಿ ವಾಸಿಸಲು ಆರಿಸಿಕೊಂಡಳು ಮತ್ತು ಅಂದಿನಿಂದ ಮೂಕಸುರನನ್ನು ಸಂಹರಿಸಿದ ಅಂಬಿಕೆಯು “ಕೊಲ್ಲೂರು ಮೂಕಾಂಬಿಕೆ” ಎಂದು ಪ್ರಸಿದ್ಧಳಾದಳು.

3. ಶೃಂಗೇರಿ ಶಾರದಾಂಬಾ ದೇವಾಲಯ – ಶೃಂಗೇರಿ

ಕರ್ನಾಟಕದ ಚಿಕ್ಕಮಗಳೂರು ಜಿಲ್ಲೆಯ ಭಾಗವಾಗಿರುವ ಶೃಂಗೇರಿ, (ಹಿಂದೂ ದಂತಕಥೆಯ ಪ್ರಕಾರ ಈ ಸ್ಥಳವು ವಿಭಾಂಡಕಮುನಿಯ ಮಗ ಋಷ್ಯಶೃಂಗ ಋಷಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದೆ. ಅವರು ಈ ಸ್ಥಳದಲ್ಲಿ ಘೋರ ತಪಸ್ಸು ಮಾಡಿದ್ದರಿಂದ ಶೃಂಗೇರಿ ಎಂಬ ಹೆಸರು ಬಂತು ಎನ್ನಲಾಗುತ್ತದೆ.) ಇಂತಹ ಶೃಂಗೇರಿ ಪಟ್ಟಣದ ತುಂಗಾ ನದಿಯ ದಡದ ಬಳಿ ಶ್ರೀ ಶೃಂಗೇರಿ ಶಾರದಾ ಪೀಠ ಎಂದೂ ಕರೆಯಲ್ಪಡುವ ಈ ದೇವಾಲಯವು ಸರಸ್ವತಿಯ ಮತ್ತೊಂದು ರೂಪವಾದ ಶಾರದಾಂಬಾ ದೇವಿಗೆ ಸಮರ್ಪಿತವಾಗಿದೆ. ಶಾರದಾಂಬಿಕಾ ದೇವಿಯು ಉಭಯ ಭಾರತಿಯಾಗಿ ಭೂಮಿಗೆ ಬಂದ ಸರಸ್ವತಿ ದೇವಿಯ ಅವತಾರ ಎಂದು ನಂಬಲಾಗಿದೆ. ಇದು ಕಲಿಕೆ ಮತ್ತು ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕತೆಯ ಮಹತ್ವದ ಕೇಂದ್ರವಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಇಲ್ಲಿ ನಡೆಯುವ ಅಕ್ಷರಾಭ್ಯಾಸವನ್ನು ಪವಿತ್ರ ಮತ್ತು ಸಾರ್ಥಕವೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗಿದೆ. ಶೃಂಗೇರಿಯ ಅತೀಂದ್ರಿಯ ಕ್ಷೇತ್ರದಲ್ಲಿ, ಪ್ರಾಚೀನ ಜ್ಞಾನದ ಪಿಸುಮಾತುಗಳು ಇನ್ನೂ ಗಾಳಿಯಲ್ಲಿ ಉಳಿದುಕೊಂಡಿವೆ, ದೈವಿಕ ಜ್ಞಾನ ಮತ್ತು ಸೃಜನಶೀಲ ಶಕ್ತಿಯ ಸಾಕಾರವಾದ ಭವ್ಯ ದೇವತೆ ಸರಸ್ವತಿಗೆ ಸಮರ್ಪಿತವಾದ ಪೂಜ್ಯ ಶಾರದಾಂಬಾ ದೇವಾಲಯವಿದೆ. ಭವ್ಯವಾದ ನವರಾತ್ರಿ ಆಚರಣೆಗಳು, ದೇವತೆ ಶಾರದಾಂಬೆಯನ್ನು ಮೆರವಣಿಗೆಯಲ್ಲಿ ಕರೆದೊಯ್ಯಲಾಗುತ್ತದೆ, ಸಂಗೀತ, ನೃತ್ಯ ಮತ್ತು ಭಕ್ತಿಯ ಉತ್ಸಾಹದಿಂದ ಸುತ್ತುವರೆದಿದೆ. ಈ ಪವಿತ್ರ ಸ್ಥಳವು 1,200 ವರ್ಷಗಳಿಗೂ ಹೆಚ್ಚು ಕಾಲ ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಪ್ರಕಾಶದ ದಾರಿ ದೀಪವಾಗಿದೆ, ಇದರ ಇತಿಹಾಸವು ತತ್ವಶಾಸ್ತ್ರ, ಪುರಾಣ ಮತ್ತು ವಾಸ್ತುಶಿಲ್ಪದ ಶ್ರೇಷ್ಠತೆಯ ಎಳೆಗಳಿಂದ ಹೆಣೆಯಲ್ಪಟ್ಟಿದೆ.

ಇತಿಹಾಸ:

ಈ ಕಥೆಯು 8 ನೇ ಶತಮಾನದಲ್ಲಿ ಪ್ರಾರಂಭವಾಗುತ್ತದೆ, ಒಬ್ಬ ಅದ್ಭುತ ತತ್ವಜ್ಞಾನಿ ಮತ್ತು ದೇವತಾ ಶಾಸ್ತ್ರಜ್ಞರಾದ ನಿಗೂಢ ಆದಿ ಶಂಕರಾಚಾರ್ಯರು ಶೃಂಗೇರಿಯ ಹಣೆಬರಹವನ್ನು ಶಾಶ್ವತವಾಗಿ ಬದಲಾಯಿಸುವ ಗಮನಾರ್ಹ ದೃಷ್ಟಿಯನ್ನು ಕಂಡರು. ಅವರು ಹಚ್ಚ ಹಸಿರಿನ ಕಾಡುಗಳು ಮತ್ತು ಹಸಿರು ಕಣಿವೆಗಳ ಮೂಲಕ ಅಲೆದಾಡುತ್ತಿದ್ದಾಗ, ಅವರು ಹೃದಯಸ್ಪರ್ಶಿ ಸೌಂದರ್ಯದ ದೃಶ್ಯವನ್ನು ಕಂಡರು. ಸುಡುವ ಸೂರ್ಯನಿಂದ ಬಳಲುತ್ತಿರುವ ಕಪ್ಪೆಗೆ ನೆರಳು ನೀಡುವ ನಾಗರಹಾವು. ಜೀವನ ಮತ್ತು ಸಾವು ಸಂಗಮವಾದ ಈ ಅಸಾಧಾರಣ ದೃಶ್ಯ ಶಂಕರಾಚಾರ್ಯರಿಗೆ ಸ್ಥಳದ ಪಾವಿತ್ರ್ಯದ ಅಚಲವಾದ ಪ್ರಜ್ಞೆಯನ್ನು ತುಂಬಿತು. ಈ ಅತೀಂದ್ರಿಯ ಭೇಟಿಯಿಂದ ಪ್ರೇರಿತರಾದ ಶಂಕರಾಚಾರ್ಯರು ಭಾರತದ ನಾಲ್ಕು ಪ್ರಮುಖ ಮಠಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದಾದ ಶೃಂಗೇರಿ ಶಾರದಾ ಪೀಠ ಮತ್ತು ಶಾರದಾಂಬಾ ದೇವಾಲಯವನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಿದರು. ಶೃಂಗೇರಿ ಶಾರದಾ ಪೀಠವು, ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ನಾಯಕರು ಶಂಕರಾಚಾರ್ಯರು ಪ್ರತಿಪಾದಿಸಿದ ಹಿಂದೂ ತತ್ವಶಾಸ್ತ್ರದ ಶಾಲೆಯಾದ ಅದ್ವೈತ ವೇದಾಂತದ ಬೋಧನೆಗಳನ್ನು ದಣಿವರಿಯಿಲ್ಲದೆ ಪ್ರಚಾರ ಮಾಡಿದ್ದಾರೆ. ದೂರದೂರದ ಅನ್ವೇಷಕರ ಹೃದಯ ಮತ್ತು ಮನಸ್ಸುಗಳನ್ನು ಬೆಳಗಿಸಿದ್ದಾರೆ.

ದೇವಾಲಯದ ವಾಸ್ತುಶಿಲ್ಪದ ವಿಕಸನವು ಈ ಪ್ರದೇಶದ ಕಲಾತ್ಮಕ ಪರಾಕ್ರಮ ಮತ್ತು ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಚೈತನ್ಯಕ್ಕೆ ಸಾಕ್ಷಿಯಾಗಿದೆ. ಶೃಂಗೇರಿ ಶಾರದಾಂಬೆ ದೇವಾಲಯದ ಹೃದಯ ಭಾಗದಲ್ಲಿ ದೈವಿಕ ಬುದ್ಧಿವಂತಿಕೆ ಮತ್ತು ಸೃಜನಶೀಲ ಶಕ್ತಿಯ ಸಾಕಾರವಾದ ಶಾರದಾಂಬೆಯ ಪೂಜ್ಯ ವಿಗ್ರಹವಿದೆ. ಮೂಲತಃ ಶ್ರೀಗಂಧದ ಮರದಿಂದ ರಚಿಸಲ್ಪಟ್ಟ ಈ ವಿಗ್ರಹವನ್ನು ನಂತರ ವಿಜಯನಗರ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಕುಳಿತಿರುವ ಚಿನ್ನದ ಪ್ರತಿಮೆಯಿಂದ ಬದಲಾಯಿಸಲಾಯಿತು, ವಿಜಯನಗರ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಒಂದು ಅದ್ಭುತವಾದ ಗೋಪುರ (ಗೋಪುರವು ಮುಖ್ಯವಾಗಿ ಔನ್ನತ್ಯದ ದೃಷ್ಟಿಯಿಂದ ರಚಿಸಲಾದ, ಆದ್ದರಿಂದ ತನ್ನ ವ್ಯಾಸಕ್ಕಿಂತ ಎತ್ತರವಾದ ಅಥವಾ ತನ್ನ ಸ್ಥಾನಮಹತ್ತ್ವದಿಂದಾಗಿ ಎತ್ತರವಾದ ಕಟ್ಟಡ) ಸೇರ್ಪಡೆಯು ಈಗಾಗಲೇ ಭವ್ಯವಾದ ಈ ರಚನೆಗೆ ಮತ್ತೊಂದು ಭವ್ಯತೆಯನ್ನು ಸೇರಿಸಿತು. ಕಾಲಾನಂತರದಲ್ಲಿ, ದೇವಾಲಯವು ಹಲವಾರು ನವೀಕರಣಗಳಿಗೆ ಒಳಗಾಗಿದೆ, ಇದು ದೇವಾಲಯದ ಶಾಶ್ವತ ಸೌಂದರ್ಯ ಮತ್ತು ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಮಹತ್ವದ ಸಂಕೇತವಾಗಿದೆ. ಈ ಪ್ರದೇಶದ ಶ್ರೀಮಂತ ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಪರಂಪರೆಗೆ ಸಾಕ್ಷಿಯಾಗಿದೆ.

4. ಅನ್ನಪೂರ್ಣೇಶ್ವರಿ ದೇವಾಲಯ – ಹೊರನಾಡು

ಈ ದೇವಾಲಯವು ಆಹಾರ, ಸಮೃದ್ಧಿಯ ಮತ್ತು ಪೋಷಣೆಯ ದೇವತೆಯಾದ ಆದಿಶಕ್ತಿ ಸ್ವರೂಪವಾದ (ಪಾರ್ವತಿ ದೇವಿ) ಶ್ರೀ ಅನ್ನಪೂರ್ಣೇಶ್ವರಿ ದೇವಿಗೆ ಸಮರ್ಪಿತವಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಇದು ಕರ್ನಾಟಕದ ಚಿಕ್ಕಮಗಳೂರು ಜಿಲ್ಲೆಯ ಹೊರನಾಡಿನಲ್ಲಿ ಭದ್ರಾ ನದಿಯ ದಡದಲ್ಲಿದ್ದು, ಪಶ್ಚಿಮ ಘಟ್ಟಗಳ ಸುಂದರವಾದ ಪರಿಸರ ಎಲ್ಲಾರ ಗಮನ ಸೆಳೆಯುತ್ತದೆ. ದೇವಾಲಯದ ವಾಸ್ತುಶಿಲ್ಪ ಮತ್ತು ಧನಾತ್ಮಕ ವಾತಾವರಣವು ಭಕ್ತರನ್ನು ಆಕರ್ಷಿಸುತ್ತದೆ. ನವರಾತ್ರಿ ಮತ್ತು ಅಕ್ಷಯ ತೃತೀಯ ಹಬ್ಬಗಳ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚಿನ ಭಕ್ತರು ಈ ಶ್ರೀ ಕ್ಷೇತ್ರಕ್ಕೆ ಭೇಟಿ ನೀಡುತ್ತಾರೆ. ಈ ದೇವಸ್ಥಾನಕ್ಕೆ ಭೇಟಿ ನೀಡಿ ಶ್ರೀ ಅನ್ನಪೂರ್ಣೇಶ್ವರಿ ಅಮ್ಮನವರ ಆಶೀರ್ವಾದ ಪಡೆಯುವವರಿಗೆ ಎಂದಿಗೂ ಆಹಾರದ ಕೊರತೆ ಉಂಟಾಗುವುದಿಲ್ಲ ಎಂದು ನಂಬಲಾಗಿದೆ.

ಇತಿಹಾಸ:

ಆಹಾರ ದೇವತೆಗೆ ಅರ್ಪಿತವಾದ ಹೊರನಾಡು ಅನ್ನಪೂರ್ಣೇಶ್ವರಿ ದೇವಾಲಯವು ಹಿಂದೂ ಪುರಾಣಗಳಲ್ಲಿ ಬೇರೂರಿರುವ ಶ್ರೀಮಂತ ಇತಿಹಾಸವನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದು, ಶ್ರೀ ಅನ್ನಪೂರ್ಣೇಶ್ವರಿ ದೇವಿಯ ವಿಗ್ರಹವು ಶುದ್ಧ ಚಿನ್ನದಿಂದ ಮಾಡಲ್ಪಟ್ಟಿದೆ. ಈ ದೇವಾಲಯವು 8 ನೇ ಶತಮಾನದಲ್ಲಿ ಅಗಸ್ತ್ಯ ಮಹರ್ಷಿಗಳು ಈ ದೇವಸ್ಥಾನವನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಿದರು ಮತ್ತು ದೇವಿಯ ವಿಗ್ರಹವನ್ನು ಪ್ರತಿಷ್ಠಾಪಿಸಿದರು ಎಂದು ನಂಬಲಾಗಿದೆ. ನಂತರ 1973 ರಲ್ಲಿ ಅಕ್ಷಯ ತೃತೀಯ ದಿನದಂದು ದೇವಿಯ ವಿಗ್ರಹವನ್ನು ಪುನರ್ ಪ್ರತಿಷ್ಠಾಪಿಸಲಾಯಿತು. ಅದ್ದರಿಂದ ಅಕ್ಷಯ ತೃತೀಯ ದಿನಗಳಲ್ಲಿ ದೇವಿಯ ದರ್ಶನ ಪಡೆಯಲು ಹೆಚ್ಚಿನ ಸಂಖ್ಯೆಯಲ್ಲಿ ಭಕ್ತರು ಸೇರುತ್ತಾರೆ. ದೇವಾಲಯದ ಪ್ರವೇಶದ್ವಾರವು ನಾಲ್ಕು ಆನೆಗಳ ಆನೆಯ ಗಾತ್ರದ ಪ್ರತಿಮೆಗಳಿಂದ ಅಲಂಕರಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿದೆ ಮತ್ತು ದೇವಾಲಯದ ವಾಸ್ತುಶಿಲ್ಪದ ವೈಭವವು ಎಲ್ಲಾ ಪ್ರವಾಸಿಗರು ಭೇಟಿ ನೀಡಲೇಬೇಕಾದ ಸ್ಥಳವಾಗಿದೆ.

ದಂತ ಕಥೆ:

ಹಿಂದೂ ಪುರಾಣಗಳಲ್ಲಿ, ಹೊರನಾಡು ಅನ್ನಪೂರ್ಣೇಶ್ವರಿ ದೇವಸ್ಥಾನಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಒಂದು ಆಕರ್ಷಕ ಕಥೆಯಿದೆ, ಇದು ಆಹಾರ ಒದಗಿಸುವವಳು ಅನ್ನಪೂರ್ಣೇಶ್ವರಿ ರೂಪದಲ್ಲಿ ಪಾರ್ವತಿಗೆ ಸಮರ್ಪಿತವಾಗಿದೆ. ಈ ಕಥೆಯು ಆಹಾರದ ಬಗ್ಗೆ ಶಿವನ ತಪ್ಪು ಕಲ್ಪನೆ ಮತ್ತು ಪಾರ್ವತಿ ದೇವಿಯ ಮೂಲಕ ಅವನ ನಂತರದ ಸಾಕ್ಷಾತ್ಕಾರದ ಸುತ್ತ ಸುತ್ತುತ್ತದೆ. ಆಹಾರವು ಒಂದು ಭ್ರಮೆ (ಮಾಯೆ) ಮತ್ತು ಅವಶ್ಯಕತೆಯಲ್ಲ ಎಂದು ಶಿವನು ಘೋಷಿಸುವುದರೊಂದಿಗೆ ಪುರಾಣವು ಪ್ರಾರಂಭವಾಗುತ್ತದೆ. ಜೀವನವನ್ನು ಉಳಿಸಿಕೊಳ್ಳುವಲ್ಲಿ ಆಹಾರದ ಮಹತ್ವವನ್ನು ಕಂಡುಕೊಂಡ ಪಾರ್ವತಿ ದೇವಿಯಿಂದ ಈ ಘೋಷಣೆಗೆ ಬಲವಾದ ಭಿನ್ನಾಭಿಪ್ರಾಯ ಎದುರಾಗಿದೆ. ತನ್ನ ಮಾತನ್ನು ಒತ್ತಿ ಹೇಳಲು, ಅವಳು ಅನ್ನಪೂರ್ಣೇಶ್ವರಿಯ ರೂಪವನ್ನು ತೆಗೆದುಕೊಂಡು ತಮ್ಮ ವಾಸಸ್ಥಾನದಿಂದ ಕಣ್ಮರೆಯಾದಳು. ಅನ್ನಪೂರ್ಣೇಶ್ವರಿಯ ಕಣ್ಮರೆಗೆ ಕಾರಣ, ಜಗತ್ತು ತೀವ್ರ ಕ್ಷಾಮಕ್ಕೆ ಸಿಲುಕಿತು, ಭೂಮಿಯು ಬಂಜರು ಮತ್ತು ಆಹಾರವಿಲ್ಲದೆ ಹೋಯಿತು. ಒಂದು ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಹೊಂದುತ್ತಿದ್ದ ಭೂಮಿಗಳು ಈಗ ನಿರ್ಜನವಾಗಿದ್ದವು, ಎಲ್ಲಾ ಜೀವಿಗಳಿಗೆ ಆಹಾರವಿಲ್ಲದೆ ಅಳಿವುದನ್ನು ಕಂಡು ತನ್ನ ತಪ್ಪಿನ ಗುರುತ್ವವನ್ನು ಅರಿತುಕೊಂಡ ಶಿವನು, ಆಹಾರದ ಮಹತ್ವವನ್ನು ಅರಿತು, ಆಗ ಕಾಶಿಯಲ್ಲಿ ವಾಸಿಸುತ್ತಿದ್ದ ಪಾರ್ವತಿ ರೂಪದಲ್ಲಿ ಅನ್ನಪೂರ್ಣೇಶ್ವರಿಯಿಂದ ಕ್ಷಮೆ ಯಾಚಿಸಿದನು. ಸ್ವಯಂ ಅರಿವಿನ ಕ್ಷಣದಲ್ಲಿ, ಆಹಾರವು ಮಾನವ ಜೀವನಕ್ಕೆ ನಿಜಕ್ಕೂ ಅತ್ಯಗತ್ಯ ಎಂದು ಅವನು ಒಪ್ಪಿಕೊಂಡನು. ಕೈಲಾಸವಾಸಿಯಾದ ಪರಮಶಿವನ ಕ್ಷಮೆಯಾಚನೆಯಿಂದ ಪ್ರೇರಿತನಾದ ಅನ್ನಪೂರ್ಣೇಶ್ವರಿ ಅವರ ವಾಸಸ್ಥಾನವಾದ ಕೈಲಾಸಕ್ಕೆ ಮರಳಿದಳು ಮತ್ತು ತನ್ನ ಕೈಗಳಿಂದ ಅವನಿಗೆ ಆಹಾರವನ್ನು ನೀಡಿದಳು, ಇದು ಪೋಷಣೆಯ ಸಾಧನವಾಗಿ ಆಹಾರದ ಮಹತ್ವವನ್ನು ಪ್ರದರ್ಶಿಸಿತು. ಈ ಪೋಷಣೆಯ ಕ್ರಿಯೆಯು ಆಹಾರ ಮತ್ತು ಪೋಷಣೆಯ ಪೂರೈಕೆದಾರಳಾಗಿ ಅನ್ನಪೂರ್ಣೇಶ್ವರಿಯ ಪಾತ್ರವನ್ನು ಸಂಕೇತಿಸುತ್ತದೆ.

5. ಬನಶಂಕರಿ ಅಮ್ಮನವರ ದೇವಾಲಯ – ಬಾದಾಮಿ

ಬಾದಾಮಿ ಬನಶಂಕರಿ ದೇವಸ್ಥಾನವು ಉತ್ತರ ಕರ್ನಾಟಕದ ಪ್ರಸಿದ್ಧ ಶಕ್ತಿಪೀಠಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದಾಗಿದ್ದು,(ಬನ ಎಂದರೆ ಹಸಿರು ಅರಣ್ಯ ಮತ್ತು ಶಂಕರಿ ಎಂದರೆ ಪಾರ್ವತಿ ದೇವಿಯ ಒಂದು ರೂಪ. ಹೀಗಾಗಿ, ಈ ದೇವಿಯನ್ನು ಬನಶಂಕರಿ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ). ಈ ದೇವಸ್ಥಾನವು ಬಾಗಲಕೋಟೆ ಜಿಲ್ಲೆಯ ಬಾದಾಮಿ ತಾಲೂಕಿನಲ್ಲಿದೆ. ಬನಶಂಕರಿ ದೇವಿಯನ್ನು ಶಾಕಾಂಬರಿ ದೇವಿ ಎಂದೂ ಸಹ ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ ಹಾಗೂ ತರಕಾರಿ ಮತ್ತು ಹಣ್ಣುಗಳ ದೇವತೆಯೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಬನಶಂಕರಿ ದೇವಸ್ಥಾನದ ಮೂಲ ಉತ್ತರ ಪ್ರದೇಶದ ಸಹರಾನ್ಪುರ ಜಿಲ್ಲೆಯಲ್ಲಿದೆ. ಇದನ್ನು ಶಕ್ತಿಪೀಠ ಶಾಕಾಂಬರಿ ದೇವಿ ಎಂದೂ ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ಬನಶಂಕರಿ ದೇವಿಯು ಚಾಲುಕ್ಯರ ಕುಲದೇವತೆಯಾಗಿದ್ದು, ಪಾರ್ವತಿ ದೇವಿಯ ಅವತಾರವೆಂದು ನಂಬಲಾಗಿದೆ. ಲಕ್ಷಾಂತರ ಭಕ್ತರು ಈ ದೇವಿಯನ್ನು ತಮ್ಮ ಕುಲದೇವಿಯಾಗಿ ಪೂಜಿಸುತ್ತಾರೆ.

ಇತಿಹಾಸ:

ಈ ದೇವಸ್ಥಾನವು ಚಾಲುಕ್ಯರ ಕಾಲದಿಂದಲೂ ಪ್ರಸಿದ್ಧವಾಗಿದೆ. ಮೂಲ ದೇವಾಲಯವನ್ನು 7 ನೇ ಶತಮಾನದಲ್ಲಿ ಚಾಲುಕ್ಯ ರಾಜರು ನಿರ್ಮಿಸಿದರು ಎಂದು ನಂಬಲಾಗಿದೆ. ಅವರು ಬನಶಂಕರಿಯನ್ನು ತಮ್ಮ ಕುಲದೇವತೆಯಾಗಿ ಪೂಜಿಸುತ್ತಿದ್ದರು. ನಂತರ, 1750 ರಲ್ಲಿ ಮರಾಠಾ ಮುಖ್ಯಸ್ಥ ಪರಶುರಾಮ ಅಗಲೆ ದೇವಾಲಯವನ್ನು ಪುನರ್ನಿರ್ಮಾಣ ಮಾಡಿದರು.

ದಂತ ಕಥೆ:

ದುರ್ಗಮಾಸುರ ಎಂಬ ರಾಕ್ಷಸನು ಸ್ಥಳೀಯ ಜನರಿಗೆ ತೊಂದರೆ ಕೊಡುತ್ತಿದ್ದನು. ಊರಿನ ಜನರು ದೇವತೆಗಳನ್ನು ಪ್ರಾರ್ಥಿಸಿದಾಗ, ಯಜ್ಞದ ಬೆಂಕಿಯಿಂದ ಪಾರ್ವತಿ ದೇವಿಯ ಅವತಾರವೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗುವ ಬನಶಂಕರಿ ದೇವಿಯು ಪ್ರತ್ಯಕ್ಷಳಾದಳು ಎಂದು ಹೇಳಲಾಗುತ್ತದೆ. ದೇವಿಯು ರಾಕ್ಷಸನನ್ನು ಸಂಹರಿಸಿ, ಊರಿನಲ್ಲಿ ಶಾಂತಿಯನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಿದಳು. ದೇವಿಯು ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡ ಸ್ಥಳದಲ್ಲಿಯೇ ಈ ದೇವಾಲಯವನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸಲಾಯಿತು. ಈ ದೇವಸ್ಥಾನವು ತಿಲಕಾರಣ್ಯ ಅರಣ್ಯದಲ್ಲಿದೆ. ಇದಲ್ಲದೆ, ಬರಗಾಲದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ದೇವಿಯು ಜನರಿಗೆ ಆಹಾರ ಮತ್ತು ತರಕಾರಿಗಳನ್ನು ಒದಗಿಸಿದಳು ಎಂದು ಹೇಳಲಾಗುತ್ತದೆ. ಅದಕ್ಕಾಗಿ ಅವಳನ್ನು “ಶಾಕಂಬರಿ ದೇವಿ” ಎಂದೂ ಕರೆಯುತ್ತಾರೆ.

6. ಭದ್ರಕಾಳಿ ದೇವಾಲಯ – ಗೋಕರ್ಣ

ಕರ್ನಾಟಕದ ಉತ್ತರ ಕನ್ನಡ ಜಿಲ್ಲೆಯ, ಗೋಕರ್ಣದಲ್ಲಿರುವ ಭದ್ರಕಾಳಿ ದೇವಸ್ಥಾನವು ಗೋಕರ್ಣದ ಪ್ರಮುಖ ದೇವಾಲಯಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಪ್ರಾಚೀನ ಪಟ್ಟಣವಾದ ಗೋಕರ್ಣದಲ್ಲಿ, ಭವ್ಯವಾದ ಅರೇಬಿಯನ್ ಸಮುದ್ರ ಮತ್ತು ಪವಿತ್ರ ಅಘನಾಶಿನಿ ನದಿಯ ನಡುವೆ ನೆಲೆಗೊಂಡಿರುವ, ಅತ್ಯಂತ ಮಹತ್ವದ ದೇವಾಲಯ ಈ ಭದ್ರಕಾಳಿ ದೇವಾಲಯ. ಈ ಭವ್ಯವಾದ ದೇವಾಲಯದ ರಚನೆಯು ವಿಜಯ ಮತ್ತು ಶಕ್ತಿಯ ಸಾಕಾರವಾದ ಶಕ್ತಿಶಾಲಿ ದೇವತೆ ಭದ್ರಕಾಳಿಗೆ ಸಮರ್ಪಿತವಾಗಿದೆ. ಗೋಕರ್ಣದಲ್ಲಿರುವ ಶ್ರೀ ಭದ್ರಕಾಳಿ ದೇವಸ್ಥಾನವು ಅವಳನ್ನು ಬಹು ತೋಳುಗಳು ಮತ್ತು ಆಯುಧಗಳೊಂದಿಗೆ ಉಗ್ರ ರೂಪದಲ್ಲಿ ಚಿತ್ರಿಸುತ್ತದೆ, ಇದು ಅವಳ ಶಕ್ತಿ ಮತ್ತು ರಕ್ಷಕನ ಪಾತ್ರವನ್ನು ಸಂಕೇತಿಸುತ್ತದೆ.

ಇತಿಹಾಸ:

ಈ ದೇವಾಲಯದ ಇತಿಹಾಸವು ಸಾಕಷ್ಟು ಹಳೆಯದು ಮತ್ತು ಹಲವಾರು ಪುರಾಣಗಳು ಮತ್ತು ದಂತಕಥೆಗಳೊಂದಿಗೆ ಸಂಬಂಧ ಹೊಂದಿದೆ. ಈ ದೇವಾಲಯವನ್ನು 4 ನೇ ಶತಮಾನದಲ್ಲಿ ನಿರ್ಮಿಸಲಾಗಿದೆ ಎಂದು ನಂಬಲಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಇದು ದ್ರಾವಿಡ ಮತ್ತು ಹೊಯ್ಸಳ ವಾಸ್ತುಶಿಲ್ಪ ಶೈಲಿಗಳನ್ನು ಸಂಯೋಜಿಸುತ್ತದೆ. ದೇವಾಲಯವನ್ನು ಮೊದಲು ಕದಂಬ ರಾಜವಂಶದ ಮಯೂರ ಶರ್ಮನು ನಿರ್ಮಿಸಿದನು ಎಂದು ಹೇಳಲಾಗುತ್ತದೆ. ನಂತರ, ವಿಜಯನಗರ ಆಡಳಿತಗಾರರು ಮತ್ತು ಇತರರು ದೇವಾಲಯವನ್ನು ನವೀಕರಿಸಿದರು. ಭದ್ರಕಾಳಿ ದೇವಿಗೆ ಸಮರ್ಪಿತವಾದ ಮುಖ್ಯ ದೇವಾಲಯವು ದಕ್ಷಿಣ ಭಾರತೀಯ ವಾಸ್ತುಶಿಲ್ಪದ ಅದ್ಭುತ ಉದಾಹರಣೆಯಾಗಿದೆ. ದೇವಾಲಯದ ಹೊರಭಾಗವು ಇವುಗಳಿಂದ ನಿರೂಪಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿದೆ. ದೇವಾಲಯವು ಮೂರು ಗೋಪುರಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ, ಮುಖ್ಯ ದೇವಾಲಯದ ಪ್ರವೇಶದ್ವಾರವು ಎರಡು ಕೀರ್ತಿಮುಖಗಳಿಂದ (ಉಗ್ರ ಮುಖಗಳು) ಸುತ್ತುವರೆದಿದೆ, ಇವು ದುಷ್ಟಶಕ್ತಿಗಳನ್ನು ದೂರವಿಡುತ್ತವೆ ಎಂದು ನಂಬಲಾಗಿದೆ. ಪಾರ್ವತಿ ದೇವಿಯ ವಂಶಾವಳಿಯ ಕಥೆಯನ್ನು ಚಿತ್ರಿಸುವ ಕೆತ್ತಿದ ಕಲ್ಲಿನ ಚಪ್ಪಡಿ, ಇದು ದೇವಾಲಯದ ಪೌರಾಣಿಕ ಮಹತ್ವವನ್ನು ನೆನಪಿಸುತ್ತದೆ. ಗರ್ಭಗೃಹ ಎಂದು ಕರೆಯಲ್ಪಡುವ ಒಳಗಿನ ಗರ್ಭಗುಡಿಯಲ್ಲಿ ಭದ್ರಕಾಳಿ ದೇವಿಯ ವಿಗ್ರಹವಿದೆ. ಗರ್ಭಗುಡಿಯು ಸಂಕೀರ್ಣವಾದ ಕೆತ್ತನೆಗಳು ಮತ್ತು ಹಿಂದೂ ಪುರಾಣದ ದೃಶ್ಯಗಳನ್ನು ಚಿತ್ರಿಸುವ ಶಿಲ್ಪಗಳಿಂದ ಅಲಂಕರಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿದೆ.

ದಂತ ಕಥೆ:

ದಂತಕಥೆಯ ಪ್ರಕಾರ, ರಾವಣಾಸುರನು ಶಿವನಿಂದ ವರವಾಗಿ ಪಡೆದ ಪಾರ್ವತಿ ದೇವಿಯನ್ನು ತನ್ನೊಂದಿಗೆ ಕರೆದುಕೊಂಡು ಹೋಗುತ್ತಿರುವ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಹಿಂತಿರುಗಿ ನೋಡಿದಾಗ, ಕಾಳಿಯ ರೂಪದಲ್ಲಿದ್ದ ದೇವಿಯನ್ನು ಕಂಡು ಇದು ಪಾರ್ವತಿಯಲ್ಲ ಯಾವುದೋ ರಾಕ್ಷಸಿ ಎಂದು ಭಾವಿಸಿ ಉಮಾ ದೇವಿಯನ್ನು ತ್ಯಜಿಸುತ್ತಾನೆ. ಪರಾಕ್ರಮಿ ರಾವಣನಿಂದ ತ್ಯಜಿಸಲ್ಪಟ್ಟ ಉಮಾ ದೇವಿಗೆ (ಭದ್ರಕಾಳಿ) ವಿಷ್ಣುವು ಆಶ್ರಯ ನೀಡಿದ ನಂತರ ದೇವಿಯು ಈ ಗೋಡೆಗಳ ಒಳಗೆ ವಾಸಿಸುತ್ತಿದ್ದಳು. ಉಮಾ ದೇವಿಯು ದಟ್ಟವಾದ ಕಾಡಿನಲ್ಲಿ ಏಕಾಂಗಿಯಾಗಿ ಉಳಿದಳು ಮತ್ತು ವಿಷ್ಣುವು ಅವಳಿಗೆ ಸಹಾಯ ಮಾಡಲು ತನ್ನನ್ನು ತಾನು ಹಸುವಾಗಿ ಪರಿವರ್ತಿಸಿಕೊಂಡನು. ಅವರು ಒಟ್ಟಿಗೆ ಪ್ರಯಾಣಿಸುವಾಗ, ಹಸುವಿನ ಕಿವಿ (ಗೋಕರ್ಣ) ನೆಲವನ್ನು ಮುಟ್ಟಿತು, ಮತ್ತು ಈ ಪವಿತ್ರ ಸ್ಥಳದಿಂದ, ಶಿವನು ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡನು. ಆದ್ದರಿಂದ ಈ ಸ್ಥಳಕ್ಕೆ ಗೋಕರ್ಣ ಎಂಬ ಹೆಸರು ಬಂದಿತು.

ಮತ್ತೊಂದು ಪುರಾಣದ ಪ್ರಕಾರ, ವೇಟ್ರಾಸುರ ಎಂಬ ರಾಕ್ಷಸನು ಮೂರು ಲೋಕಗಳನ್ನು (ಸ್ವರ್ಗ, ಭೂಮಿ ಮತ್ತು ಪಾತಾಳ ಲೋಕ) ನಿಯಂತ್ರಿಸುವಷ್ಟು ಶಕ್ತಿಶಾಲಿಯಾದನು. ಬ್ರಹ್ಮ, ವಿಷ್ಣು ಮತ್ತು ಶಿವನು (ತ್ರಿಮೂರ್ತಿಗಳು) ತಮ್ಮ ಶಕ್ತಿಗಳನ್ನು ಒಟ್ಟುಗೂಡಿಸಿ ದುರ್ಗೆ ಎಂಬ ಮಹಿಳಾ ಯೋಧನನ್ನು ಸೃಷ್ಟಿಸಿದರು. ನಂತರ ದೇವರುಗಳು ದುರ್ಗೆಗೆ ವೆಟ್ರಾಸುರನ ವಿರುದ್ಧದ ಹೋರಾಟದಲ್ಲಿ ಸಹಾಯ ಮಾಡಲು ವಿವಿಧ ಆಯುಧಗಳು ಮತ್ತು ಶಕ್ತಿಗಳನ್ನು ದಯಪಾಲಿಸಿದರು. ದುರ್ಗೆ ವೆಟ್ರಾಸುರನನ್ನು ಸೋಲಿಸಿದ ನಂತರ, ಶಿವನು ಅವಳಿಗೆ ”ಭದ್ರಕಾಳಿ” ಎಂದು ಮರುನಾಮಕರಣ ಮಾಡಿ ಗೋಕರ್ಣವನ್ನು ರಕ್ಷಿಸುವಂತೆ ಸೂಚಿಸಿದನು. ಈಗ ಅವಳನ್ನು ಗೋಕರ್ಣ ಪಟ್ಟಣವನ್ನು ರಕ್ಷಿಸುವ ದೇವಿಯ ಉಗ್ರ ಮತ್ತು ಶಕ್ತಿಶಾಲಿ ರೂಪವೆಂದು ಪೂಜಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.

7. ಕಟೀಲು ದುರ್ಗಾ ಪರಮೇಶ್ವರಿ ದೇವಾಲಯ – ಕಟೀಲು

ಕರ್ನಾಟಕದ ದಕ್ಷಿಣ ಕನ್ನಡ ಜಿಲ್ಲೆಯ, ಹಚ್ಚ ಹಸಿರಿನ ಮತ್ತು ನಂದಿನಿ ನದಿಯ ಸೌಮ್ಯ ಹರಿವಿನ ನಡುವೆ ನೆಲೆಗೊಂಡಿರುವ ಕಟೀಲ್‌ನಲ್ಲಿರುವ ಶ್ರೀ ದುರ್ಗಾ ಪರಮೇಶ್ವರಿ ದೇವಾಲಯವು ದುರ್ಗಾ ದೇವಿಗೆ ಸಮರ್ಪಿತವಾದ ಪ್ರಾಚೀನ ದೇವಾಲಯವಾಗಿದ್ದು,ಈ ಪ್ರದೇಶದ ಪ್ರಮುಖ ಶಕ್ತಿ ಪೀಠವಾಗಿದೆ (ಶಕ್ತಿಯ ಸ್ಥಾನ). ಈ ದೇವಾಲಯವು ನಂದಿನಿ ನದಿಯ ಮಧ್ಯದಲ್ಲಿರುವ ಒಂದು ದ್ವೀಪದಲ್ಲಿದೆ, ಇದನ್ನು ಭಕ್ತರು ಪವಿತ್ರ ಕ್ಷೇತ್ರವೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸುತ್ತಾರೆ.

ದಂತ ಕಥೆ:

ಕಥೆಯು ಬ್ರಹ್ಮಾಂಡದ ಸೃಷ್ಟಿಕರ್ತ ಬ್ರಹ್ಮನಿಂದ ಅಜೇಯತೆಯನ್ನು ಪಡೆದ ಪ್ರಬಲ ರಾಕ್ಷಸ ಅರುಣಾಸುರನೊಂದಿಗೆ ಪ್ರಾರಂಭವಾಗುತ್ತದೆ. ಅರುಣಾಸುರ ಒಬ್ಬ ಶಕ್ತಿಶಾಲಿ ರಾಕ್ಷಸನಾಗಿದ್ದನು, ಅವನು ಕಠಿಣ ತಪಸ್ಸಿನ ಮೂಲಕ ಬ್ರಹ್ಮನಿಂದ ಅಮರತ್ವವನ್ನು ಬಯಸಿದನು ಆದರೆ ಅವನನ್ನು ವಾಸ್ತವಿಕವಾಗಿ ಅಜೇಯನನ್ನಾಗಿ ಮಾಡುವ ವರವನ್ನು ಪಡೆದನು. ಅದು ಎರಡು ಅಥವಾ ನಾಲ್ಕು ಕಾಲುಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ಯಾವುದೇ ಪುರುಷ, ಮಹಿಳೆ, ಪ್ರಾಣಿ ಅಥವಾ ಜೀವಿಗಳಿಂದ ಅಥವಾ ಮಾನವ ನಿರ್ಮಿತ ಅಥವಾ ದೈವಿಕ ಯಾವುದೇ ಆಯುಧಗಳಿಂದ ಅವನನ್ನು ಕೊಲ್ಲಲು ಸಾಧ್ಯವಿಲ್ಲ. ಈ ವರದಿಂದ ಬಲಶಾಲಿಯಾದ ಅರುಣಾಸುರನು ದುರಹಂಕಾರಿಯಾಗಿ ಮೂರು ಲೋಕಗಳಲ್ಲಿ (ಸ್ವರ್ಗ, ಭೂಮಿ ಮತ್ತು ಪಾತಾಳ) ವಿನಾಶವನ್ನುಂಟುಮಾಡಲು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದನು. ದೇವತೆಗಳು ಅವನನ್ನು ಸೋಲಿಸಲು ಸಾಧ್ಯವಾಗದೆ, ಇಂದ್ರನ ನೇತೃತ್ವದಲ್ಲಿ ಸೃಷ್ಠಿಕರ್ತ ಬ್ರಹ್ಮ ಮತ್ತು ಸ್ಥಿತಿಕರ್ತ ವಿಷ್ಣುವಿನಿಂದ ಸಲಹೆಯನ್ನು ಪಡೆದರು. ಪರಿಸ್ಥಿತಿಯ ತೀವ್ರತೆಯನ್ನು ಗುರುತಿಸಿದ ಅವರು, ಲಯಕರ್ತ ಶಿವ ಮಾತ್ರ ತಮಗೆ ಸಹಾಯ ಮಾಡಬಲ್ಲನೆಂದು ಅರಿತುಕೊಂಡರು. ಶಿವನು ಪಾರ್ವತಿಯ ಸಹಾಯವನ್ನು ಪಡೆಯಲು ಅವರಿಗೆ ಸಲಹೆ ನೀಡಿದನು. ಅರುಣಾಸುರನ ದಬ್ಬಾಳಿಕೆಯನ್ನು ತಿಳಿದ ಸ್ತ್ರೀ ಶಕ್ತಿಯ ಸಾಕಾರವಾದ ಪಾರ್ವತಿ ದೇವತೆಯು (ದುರ್ಗಾ ದೇವಿಯು) ಭೂಮಿಗೆ ಇಳಿದು ಅರುಣಾಸುರನನ್ನು ಎದುರಿಸಲು ನಿರ್ಧರಿಸಿದಳು. ಅರುಣಾಸುರನು ದೈವಿಕ ಉಪಸ್ಥಿತಿಯನ್ನು ಗ್ರಹಿಸುತ್ತಿದ್ದಂತೆ, ಅವನು ಹೆಚ್ಚು ಹೆಚ್ಚು ಉದ್ರೇಕಗೊಂಡು ತನ್ನ ಎಲ್ಲಾ ಶಕ್ತಿಯಿಂದ ದುರ್ಗಾ ದೇವಿಯ ಮೇಲೆ ದಾಳಿ ಮಾಡಲು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದನು. ಆದರೆ ಅವಳು ಸವಾಲಿನಿಂದ ಹಿಂದೆ ಸರಿಯುವವಳಲ್ಲ. ಬದಲಾಗಿ, ಅವಳು ತನ್ನನ್ನು ತಾನು ಬಂಡೆಯಾಗಿ ಪರಿವರ್ತಿಸಿಕೊಂಡು, ರಾಕ್ಷಸನ ದಾಳಿಯ ವಿರುದ್ಧ ದೃಢವಾಗಿ ನಿಂತಳು. ಅರುಣಾಸುರನು ಬಂಡೆಯ ಮೇಲೆ ದಾಳಿಮಾಡಿದಾಗ, ಬಂಡೆಕಲ್ಲಿನಿಂದ ಹೊರಬರುವ ಪಾರ್ವತಿ ದೇವತೆಯು, ಜೇನುನೊಣಗಳ ಗುಂಪಿನಲ್ಲಿ ಆವರಿಸಲ್ಪಟ್ಟ ಬ್ರಹ್ಮರಿ ದೇವಿಯ ರೂಪವಾಗಿ ರೂಪಾಂತರಗೊಂಡಳು. ಬ್ರಹ್ಮರಿ ದೇವಿಯು ತನ್ನ ಆರು ಕಾಲಿನ ರೂಪದೊಂದಿಗೆ (ಜೇನುನೊಣಗಳು) ಅರುಣಾಸುರನ ಮೇಲೆ ದಾಳಿ ಮಾಡಿ, ಜೇನುನೊಣಗಳ ಸಮೂಹವು ಅರುಣಾಸುರನ ಮೇಲೆ ಇಳಿದು, ನಿರ್ದಯವಾಗಿ ಕಚ್ಚಿತು, ಅವನು ಅವಳ ಪಾದಗಳ ಬಳಿ ನಿರ್ಜೀವವಾಗಿ ಮಲಗಿದನು. ರಾಕ್ಷಸನನ್ನು ಸಂಹರಿಸಿ ಭೂಮಿಗೆ ಶಾಂತಿ ಪುನಃ ಸ್ಥಾಪಿಸಿದ ನಂತರ, ಜನರು ತಮ್ಮ ಪ್ರೀತಿಯ ದೇವತೆಯ ವಿಜಯವನ್ನು ಆಚರಿಸಿದರು. ನಂತರ ಸಂತರು ಮತ್ತು ಋಷಿಗಳು ಪವಿತ್ರ ಆಚರಣೆಯನ್ನು ಮಾಡಿದರು, ದುರ್ಗಾ ದೇವಿಯನ್ನು ಪವಿತ್ರ ನೀರಿನಲ್ಲಿ ಸ್ನಾನ ಮಾಡಿಸಿದರು, ನಂತರ ಅವಳು ನಂದಿನಿ ನದಿಯ ಮಧ್ಯದಲ್ಲಿ ಲಿಂಗ ರೂಪವನ್ನು ಪಡೆದಳು. ಆದ್ದರಿಂದ, ಶ್ರೀ ದುರ್ಗಾ ಪರಮೇಶ್ವರಿ ದೇವಾಲಯವನ್ನು ಈ ಪವಿತ್ರ ಲಿಂಗದ ಸುತ್ತಲೂ ನಿರ್ಮಿಸಲಾಯಿತು.

8. ಶಿರಸಿ ಮಾರಿಕಾಂಬೆ ದೇವಾಲಯ – ಶಿರಸಿ

ಕರ್ನಾಟಕದ ಉತ್ತರ ಕನ್ನಡ ಜಿಲ್ಲೆಯ ಸಿರಸಿ ಅಥವಾ ಶಿರಸಿ ಯಲ್ಲಿ ದುರ್ಗಾ ದೇವಿಗೆ ಉಗ್ರ ರೂಪದಲ್ಲಿ ಸಮರ್ಪಿತವಾಗಿರುವ ಶಿರಸಿ ಮಾರಿಕಾಂಬಾ ದೇವಾಲಯವಿದೆ. ಶಿರಸಿ ಮಾರಿಕಾಂಬಾ ದೇವಾಲಯವನ್ನು ದೊಡ್ಡಮ್ಮ ದೇವಾಲಯ ಎಂದೂ ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ, “ದೊಡ್ಡಮ್ಮ” ಎಂದರೆ ಕರ್ನಾಟಕದ ಎಲ್ಲಾ ಮಾರಿಯಮ್ಮನ (ದುರ್ಗಾ ದೇವತೆಗಳು) ಅಕ್ಕ. ಈ ಹೆಸರು ಪವಿತ್ರ ಸ್ಥಳವಾಗಿ ದೇವಾಲಯದ ಮಹತ್ವವನ್ನು ಪ್ರತಿಬಿಂಬಿಸುತ್ತದೆ, ಭಕ್ತರಿಗೆ ಅವರ ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಪ್ರಯಾಣದಲ್ಲಿ ಮಾರ್ಗದರ್ಶನ ಮತ್ತು ರಕ್ಷಣೆ ನೀಡುವ ಶಕ್ತಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ.

ಇತಿಹಾಸ:

ಶಿರಸಿ ಮಾರಿಕಾಂಬಾ ದೇವಾಲಯವು ಒಂದು ಮಹತ್ವದ ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಮತ್ತು ಧಾರ್ಮಿಕ ಹೆಗ್ಗುರುತಾಗಿದ್ದು, ಅದರ ಶ್ರೀಮಂತ ಇತಿಹಾಸ, ರೋಮಾಂಚಕ ಹಬ್ಬಗಳು ಮತ್ತು ದುರ್ಗಾ ದೇವಿಯ ಪ್ರಬಲ ಉಪಸ್ಥಿತಿಗೆ ಹೆಸರುವಾಸಿಯಾಗಿದೆ. ಹಾನಗಲ್ ಬಳಿಯ ಕೊಳದಲ್ಲಿ ಕಂಡುಬಂದಿದೆ ಎಂದು ಹೇಳಲಾದ ದುರ್ಗಾ ದೇವಿಯ ಎಂಟು ತೋಳುಗಳ ವಿಗ್ರಹದ ಆವಿಷ್ಕಾರದೊಂದಿಗೆ ಕಥೆ ಪ್ರಾರಂಭವಾಗುತ್ತದೆ. ನಂದಿಕೇಶ್ವರ ಮಠದ ಸ್ವಾಮಿಯ ಸೂಚನೆಗಳನ್ನು ಅನುಸರಿಸಿ ಮತ್ತು ಸೋಂದಾದ ರಾಜ ಇಮ್ಮಡಿ ಸದಾಶಿವ ರಾವ್ ಅವರ ಬೆಂಬಲದೊಂದಿಗೆ ಈ ಪವಿತ್ರ ವಿಗ್ರಹವನ್ನು 1689 ರಲ್ಲಿ ಶಿರಸಿಗೆ ತರಲಾಯಿತು ಎಂದು ದಂತಕಥೆಯಿದೆ.

ದಂತ ಕಥೆ:

ಒಂದು ದಂತಕಥೆಯು ನದಿಯನ್ನು ದಾಟಲು ಸಹಾಯವನ್ನು ಕೋರಿ ಭಕ್ತನ ಮುಂದೆ ಚಿಕ್ಕ ಹುಡುಗಿಯಾಗಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡ ದೇವತೆಯ ಬಗ್ಗೆ ಹೇಳುತ್ತದೆ. ಈ ಘಟನೆಯು ಮುಳ್ಳುವೀಟ್ಟಿಲ್ ಕುಟುಂಬದೊಂದಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದೆ. ಈ ಕಥೆಯ ಪ್ರಕಾರ, ಚಿಕ್ಕ ಹುಡುಗಿಯ ವೇಷ ಧರಿಸಿದ ದೇವಿಯು ಭಕ್ತನ ಮುಂದೆ ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡಳು ಮತ್ತು ನದಿಯನ್ನು ದಾಟಲು ವಿನಮ್ರವಾಗಿ ಅವನ ಸಹಾಯವನ್ನು ಕೇಳಿದಳು. ಅವಳ ಮನವಿಯಿಂದ ಪ್ರೇರಿತಳಾದ ಭಕ್ತಳು ನಿಸ್ವಾರ್ಥವಾಗಿ ದೇವಿಗೆ ಸಹಾಯ ಮಾಡಲು ಮುಂದಾದಳು, ಅಚಲ ಭಕ್ತಿ ಮತ್ತು ಕರುಣೆಯನ್ನು ಪ್ರದರ್ಶಿಸಿದಳು. ಅವರು ನದಿಯ ಇನ್ನೊಂದು ಬದಿಯನ್ನು ತಲುಪಿದಾಗ, ದೇವಿಯು ತನ್ನ ನಿಜವಾದ ರೂಪವನ್ನು ಬಹಿರಂಗ ಪಡಿಸಿದಳು, ಭಕ್ತನ ದಯೆಗೆ ಧನ್ಯವಾದ ಹೇಳಿದಳು. ಈ ಪೌರಾಣಿಕ ಭೇಟಿಯು ದೇವಾಲಯವು ಪವಿತ್ರ ಸ್ಥಳವಾಗಿ ಹೊಂದಿರುವ ಮಹತ್ವವನ್ನು ಒತ್ತಿ ಹೇಳುವುದಲ್ಲದೆ, ದೇವತೆ ಮಾರಿಕಾಂಬ ಮತ್ತು ಮುಳ್ಳುವೀಟ್ಟಿಲ್ ಕುಟುಂಬದ ನಡುವಿನ ಶಾಶ್ವತ ಬಾಂಧವ್ಯವನ್ನು ಎತ್ತಿ ತೋರಿಸುತ್ತದೆ. ಈ ಕಥೆಯನ್ನು ತಲೆಮಾರುಗಳವರೆಗೆ ರವಾನಿಸಲಾಗಿದೆ, ಇದು ಭಕ್ತಿಯ ಶಕ್ತಿ ಮತ್ತು ದೇವಾಲಯದ ಶಾಶ್ವತ ಪರಂಪರೆಗೆ ಸಾಕ್ಷಿಯಾಗಿದೆ.

ವಾಸ್ತುಶಿಲ್ಪ ಮತ್ತು ವಿಶಿಷ್ಟತೆ:

ದೇವಾಲಯವು ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ವಾಸ್ತು ಶಿಲ್ಪದ ಅದ್ಭುತವಾಗಿದ್ದು, ಗೋಡೆಗಳು ಕಾವಿ ಕಲೆಯಲ್ಲಿ ಗಮನಾರ್ಹವಾದ ಭಿತ್ತಿಚಿತ್ರಗಳಿಂದ ಅಲಂಕರಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿವೆ, ಈ ಶೈಲಿಯು ಬಿಳಿ ಹಿನ್ನೆಲೆಯಲ್ಲಿ ಕೆಂಪು ಮಾದರಿಗಳಿಂದ ನಿರೂಪಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿದ್ದು, ಇದು ಪ್ರದೇಶದ ಕಲಾತ್ಮಕ ಸಂವೇದನೆಗಳನ್ನು ಪ್ರತಿಬಿಂಬಿಸುವ ವಿಶಿಷ್ಟ ಶೈಲಿಯಾಗಿದೆ. ಮಾರಿಕಾಂಬ ದೇವಿಯ ಮುಖ್ಯ ವಿಗ್ರಹವು ಎಂಟು ತೋಳುಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ದೊಡ್ಡ, ಏಳು ಅಡಿ ಎತ್ತರದ ಆಕೃತಿಯಾಗಿದ್ದು, ಭವ್ಯವಾದ ಹುಲಿಯ ಮೇಲೆ ಜೋಡಿಸಲಾಗಿದೆ. ಈ ಭವ್ಯವಾದ ಉಪಸ್ಥಿತಿಯು ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಕೇಂದ್ರವಾಗಿ ದೇವಾಲಯದ ಮಹತ್ವಕ್ಕೆ ಸಾಕ್ಷಿಯಾಗಿದೆ, ದೇವಾಲಯದ ಅತ್ಯಂತ ವಿಶಿಷ್ಟ ಅಂಶವೆಂದರೆ ಅದರ ವಾರ್ಷಿಕ ರಥೋತ್ಸವ, ಇದನ್ನು ಮಾರಿಕಾಂಬ ಜಾತ್ರೆ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ಪ್ರತಿ ಎರಡು ವರ್ಷಗಳಿಗೊಮ್ಮೆ ನಡೆಯುವ ಈ ಭವ್ಯ ಮೆರವಣಿಗೆಯಲ್ಲಿ, ದೇವಿಯನ್ನು ಪಟ್ಟಣದಾದ್ಯಂತ ಭಕ್ತಿ ಮತ್ತು ಸಂತೋಷದ ಭವ್ಯ ಪ್ರದರ್ಶನದಲ್ಲಿ ಕರೆದೊಯ್ಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ದೇವಾಲಯವು ಶ್ರೀಮಂತ ಇತಿಹಾಸ ಮತ್ತು ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಪರಂಪರೆಯಿಂದ ಕೂಡಿದ್ದು, ಇದು ಕರ್ನಾಟಕ ಮತ್ತು ನೆರೆಯ ರಾಜ್ಯಗಳಾದ್ಯಂತ ಸಾವಿರಾರು ಯಾತ್ರಿಕರು, ಭಕ್ತರನ್ನು ಆಕರ್ಷಿಸುತ್ತದೆ.

9. ರೇಣುಕಾದೇವಿ ಯಲ್ಲಮ್ಮ ದೇವಾಲಯ – ಸೌಂದತ್ತಿ

ಈ ದೇವಾಲಯವು ದುರ್ಗಾ ದೇವಿಯ ರೂಪವಾದ ರೇಣುಕಾದೇವಿ ಯಲ್ಲಮ್ಮಗೆ ಸಮರ್ಪಿತವಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಇದು ಕರ್ನಾಟಕದ ಬೆಳಗಾವಿ ಜಿಲ್ಲೆಯ, ಸೌಂದತ್ತಿ ಪ್ರದೇಶದ ಪ್ರಸಿದ್ಧ ದೇವಾಲಯವಾಗಿದೆ. ರೇಣುಕಾಳನ್ನು ದೈವಿಕ ಸ್ತ್ರೀತ್ವದ ಅಭಿವ್ಯಕ್ತಿಯಾದ ಯಲ್ಲಮ್ಮ ಎಂದು ಪೂಜಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಶಕ್ತಿ ಮತ್ತು ವಿನಾಶದ ದೇವತೆ ಕಾಳಿಯೊಂದಿಗೆ ಸಂಬಂಧ ಹೊಂದಿದೆ. ರೇಣುಕಾದೇವಿ ಅವರ ಕಥೆಯನ್ನು ಪುರಾಣಗಳು ಮತ್ತು ಮಹಾಭಾರತ ಸೇರಿದಂತೆ ಭಾರತೀಯ ಸಾಹಿತ್ಯದ ವಿವಿಧ ರೂಪಗಳಲ್ಲಿ ಅಮರಗೊಳಿಸಲಾಗಿದೆ.

ದಂತ ಕಥೆ:

ರೇಣುಕಾ ದೇವಿಯ ಕಥೆಯು ಪ್ರೀತಿ, ಭಕ್ತಿ ಮತ್ತು ಮಾನವ ಚೈತನ್ಯದ ನಿರಂತರ ಶಕ್ತಿಗೆ ಸಾಕ್ಷಿಯಾಗಿದೆ. ದುರಂತ ಮತ್ತು ಅದ್ಭುತ ಪುನರುತ್ಥಾನ ಎರಡರಿಂದಲೂ ಗುರುತಿಸಲ್ಪಟ್ಟ ಅವರ ಜೀವನವು ಭಾರತೀಯ ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಪರಂಪರೆಯ ಅವಿಭಾಜ್ಯ ಅಂಗವಾಗಿದೆ. ವಿಷ್ಣುವಿನ ಆರನೇ ಅವತಾರವಾದ ಪರಶುರಾಮನ ತಾಯಿ, ಜಮದಗ್ನಿ ಋಷಿಯ ಪತ್ನಿಯಾಗಿ ರೇಣುಕಾಳ ಜೀವನದ ಕಥೆ ಇದು ಮತ್ತು ನಂತರದ ಯಲ್ಲಮ್ಮ(ಎಲ್ಲಾರ ಅಮ್ಮ) ಎಂದು ದೈವೀಕರಣಗೊಂಡಿದೆ.

ಕಥೆ ಹೀಗಿದೆ: ಜಮದಗ್ನಿ ಮಹರ್ಷಿಗಳ ಪತ್ನಿ ಮತ್ತು ಪರಶುರಾಮನ ತಾಯಿ ರೇಣುಕಾದೇವಿ. ರೇಣುಕಾ ತನ್ನ ಅಸಾಧಾರಣ ಸಾಮರ್ಥ್ಯಗಳು ಮತ್ತು ಪತಿ ಜಮದಗ್ನಿಯ ಮೇಲಿನ ಭಕ್ತಿಗೆ ಹೆಸರುವಾಸಿಯಾಗಿದ್ದಳು. ಒಮ್ಮೆ, ಪರಶಿವನ ಅಭಿಷೇಕಕ್ಕಾಗಿ ಮಲಪ್ರಭಾ ನದಿಯಲ್ಲಿ ನೀರು ತರಲೆಂದು ಹೋದ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ, ಗಂಧರ್ವರ ಜಲಕ್ರೀಡೆಯನ್ನು ನೋಡಿದಳು. ಇದರಿಂದಾಗಿ ಅವಳ ಪತಿ ಜಮದಗ್ನಿಯ ಯಜ್ಞಕ್ಕೆ ಅಡ್ಡಿಯಾಯಿತು. ಇದರಿಂದ ಕೋಪಗೊಂಡ ಜಮದಗ್ನಿ,ರೇಣುಕಾದೇವಿಯನ್ನು ಕುಷ್ಟರೋಗದಿಂದ ಬಳಲುವಂತೆ ಶಪಿಸಿದನು ಮತ್ತು ಆಶ್ರಮದಿಂದ ಹೊರದೂಡಿದನು. ಆದಾಗ್ಯೂ, ರೇಣುಕೆಯು ಶಾಪದಿಂದ ಮುಕ್ತಿಯನ್ನು ಪಡೆದು ಆಶ್ರಮಕ್ಕೆ ಆಗಮಿಸಿದಳು. ರೇಣುಕಾ ಮಾತೆಯ ಆಗಮನದಿಂದ ತೀವ್ರವಾಗಿ ಕೋಪಗೊಂಡ ಜಮದಗ್ನಿ, ರೇಣುಕೆಯನ್ನು ಕೊಲ್ಲುವಂತೆ ತನ್ನ ಮಗನಾದ ಪರಶುರಾಮನಿಗೆ ಆಜ್ಞಾಪಿಸಿದನು. ಆದಾಗ್ಯೂ, ಪರಶುರಾಮನು ತಾಯಿಯನ್ನು ಕೊಲ್ಲಲು ನಿರಾಕರಿಸಿದನು. ಆದರೆ ತಂದೆಯ ಆಣತಿಯನ್ನು ಮೀರಲಾಗದೆ, ತಾಯಿಯ ತಲೆಯನ್ನು ಕತ್ತರಿಸಿದನು. ತಕ್ಷಣವೇ, ಜಮದಗ್ನಿ ಪರಶುರಾಮನಿಗೆ ವರ ಕೇಳಲು ಹೇಳಿದನು. ಪರಶುರಾಮನು ತಾಯಿಯನ್ನು ಬದುಕಿಸುವಂತೆ ವರ ಕೇಳಿದನು. ಜಮದಗ್ನಿ ಒಪ್ಪಿ, ರೇಣುಕೆಯನ್ನು ಬದುಕಿಸಿದನು. ಆದರೆ, ಅವಳು ತನ್ನ ಹಳೆಯ ರೂಪಕ್ಕೆ ಮರಳಲಿಲ್ಲ. ಜಮದಗ್ನಿ, ತನ್ನ ತಪ್ಪನ್ನು ಅರಿತುಕೊಂಡು, ರೇಣುಕಾಳ ಜೀವವನ್ನು ಪುನಃ ಸ್ಥಾಪಿಸಲು ತನ್ನ ಶಕ್ತಿಯನ್ನು ಬಳಸಿದನು. ಆದಾಗ್ಯೂ, ಗೊಂದಲದ ಕ್ಷಣದಲ್ಲಿ, ಅವನು ತಪ್ಪಾಗಿ ಇನ್ನೊಬ್ಬ ಮಹಿಳೆಯ ತಲೆಯನ್ನು ಅವಳ ದೇಹಕ್ಕೆ ಜೋಡಿಸಿದನು. ಇದು ರೇಣುಕಾಳನ್ನು ಯಲ್ಲಮ್ಮ (“ಎಲ್ಲದರ ತಾಯಿ” ಎಂದರ್ಥ) ಎಂದು ಕರೆಯಲು ಕಾರಣವಾಯಿತು. ಅವಳು ಯಲ್ಲಮ್ಮ ದೇವಿಯಾಗಿ ಪೂಜಿಸಲ್ಪಟ್ಟಳು. ಸೌಂದತ್ತಿಯಲ್ಲಿರುವ ಯಲ್ಲಮ್ಮ ದೇವಾಲಯವನ್ನು ರೇಣುಕಾಳ ದೇಹವನ್ನು ಪುನಃ ಸ್ಥಾಪಿಸಿದ ಸ್ಥಳದಲ್ಲೇ ನಿರ್ಮಿಸಲಾಗಿದೆ. ಈ ದೇವಾಲಯವು ಅಮ್ಮನ ಶಕ್ತಿಯನ್ನು ನಂಬುವ ಭಕ್ತರಿಗೆ ಪ್ರಮುಖ ಯಾತ್ರಾ ಸ್ಥಳವಾಗಿದೆ.

ಮಹಾನ್ ಕವಿ ಕಾಳಿದಾಸರು, “ದೇವಾಲಯವು ಕೇವಲ ಕಲ್ಲಿನಿಂದ ಮಾಡಿದ ರಚನೆಯಲ್ಲ; ಇದು ದೈವಿಕತೆಗೆ ಒಂದು ದ್ವಾರ, ಅನಂತತೆಗೆ ಒಂದು ದ್ವಾರ.” ಎಂದು ಹೇಳಿದ್ದಾರೆ. ಆದ್ದರಿಂದ, ಪ್ರತಿಯೊಂದು ದೇವಾಲಯವು ನಂಬಿಕೆಯ ಶಾಶ್ವತ ಶಕ್ತಿ ಮತ್ತು ಅದರ ಪವಿತ್ರ ಗೋಡೆಗಳೊಳಗೆ ವಾಸಿಸುವ ಶಾಶ್ವತ ಮಾಂತ್ರಿಕತೆಗೆ ಸಾಕ್ಷಿಯಾಗಿದೆ. ಭಕ್ತಿ ಮತ್ತು ನಂಬಿಕೆಯು ಭಗವಂತನ ಸಾಕ್ಷಾತ್ಕಾರಕ್ಕೆ(ನೈಜ ಅರಿವಿಗೆ) ಕಾರಣವಾಗುತ್ತದೆ.